Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) mới cảnh báo về sự gia tăng của bệnh hô hấp mới gây liệt ở trẻ em. Thủ phạm gây ra là enterovirus D68. CDC nhấn mạnh dịch bệnh mới do virus này gây ra đang tăng nhanh ở Mỹ.

Enterovirus D68 là gì?

Thông tin này được CDC đưa ra trong báo cáo hàng tuần về bệnh tật và tử vong. Trong đó, cơ quan y tế của Mỹ chỉ ra các bệnh do Enterovirus D68 bắt đầu tăng vào mùa hè này, sau thời gian khá dài số ca mắc duy trì ở mức thấp trong đại dịch Covid-19.

Theo báo cáo, vào tháng 8, các bác sĩ ở một số khu vực thông báo với CDC về sự gia tăng số ca nhập viện của trẻ mắc bệnh hô hấp nặng và dương tính với Enterovirus D68 (EV-D68). Điều này gây áp lực lên hệ thống y tế, cũng như trùng với sự gia tăng của bệnh viêm tủy cấp tính - bệnh thần kinh không phổ biến nhưng nghiêm trọng khiến các cơ, phản xạ yếu đi.

CDC nhấn mạnh việc tiếp tục giám sát với EV-D68 là rất quan trọng. Báo cáo này được đưa ra chỉ vài tuần sau khi CDC khuyến cáo các bác sĩ nên đề phòng với enterovirus D68 ở bệnh nhân.

Enterovirus D68 là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp. Trên thực tế, các virus đường ruột không gây bại liệt như EV-D68 rất phổ biến. Chúng gây ra tới 15 triệu ca nhiễm trùng mỗi năm ở Mỹ. Đến nay, y học thế giới đã ghi nhận tới hơn 100 loại virus nhóm này

Theo CDC, enterovirus và enterovirus D68 thường xuất hiện theo từng đợt, gây ra các đợt gia tăng ca nhiễm 2 năm/lần. Nhiễm trùng dễ xảy ra hơn vào mùa hè và mùa thu.

Enterovirus có khoảng 100 type khác nhau, trong đó, enterovirus 68 đang gây ra đợt nhiễm trùng đường hô cấp mạnh ở Mỹ. Ảnh: NBC News.

Triệu chứng

Triệu chứng bệnh thường nhẹ như cảm lạnh. Song, ở một số trường hợp, nó có thể gây biến chứng nghiêm trọng như viêm tủy cấp tính (AFM), có thể dẫn tới liệt.

Các triệu chứng nhẹ gồm: Sổ mũi, hắt xì, ho, nhức mỏi cơ thể, đau cơ.

Các triệu chứng nghiêm trọng hơn gồm: Thở khò khè, khó thở.

Nếu ai bị viêm tủy cấp tính khi nhiễm enterovirus 68, họ có thể gặp các triệu chứng: Yếu cánh tay hoặc chân; đau cổ, lưng, cánh tay, chân; khó nuốt hoặc nói lắp; khó cử động mí mắt, sụp mí mắt; mặt xệ, yếu...Các triệu chứng viêm tủy cấp khi nhiễm enterovirus 68 khá giống với người bị đột quỵ.

Ngoài ra, hai trong số enterovirus được biết đến nhiều nhất là enterovirus A71 và coxsackie A6. Các loại virus này có thể gây ra bệnh tay chân miệng - một bệnh truyền nhiễm nhẹ rất phổ biến ở trẻ em dưới 5 tuổi.

Enterovirus 68 đáng lo thế nào?

EV-D68 được xác định lần đầu tiên vào năm 1962 trong khi CDC chỉ mới bắt đầu theo dõi chặt chẽ virus này từ năm 2014, khi chúng gây ra một đợt bùng phát dịch bệnh đường hô hấp trên toàn nước Mỹ.

AFM được coi là biến chứng hiếm gặp của enterovirus D68. Song, gần đây, tỷ lệ gặp biến chứng này đang phổ biến hơn dự tính. Năm 2014, theo CDC, đợt bùng phát lớn enterovirus D68 dẫn đến khoảng 10% số người nhiễm bị viêm tủy cấp tính. Đặc biệt, sự gia tăng các ca AFM vào năm 2014, 2016, 2018 tại Mỹ đều trùng hợp với thời điểm gia tăng enterovirus D68.

Tiến sĩ Amesh A. Adalja, học giả cấp cao tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins, Mỹ, cho biết: “AFM là biến chứng hiếm gặp của enterovirus D68. Tuy nhiên, một khi nó xảy ra, đây là vấn đề nghiêm trọng".

Tiến sĩ Adalja cho biết AFM do enterovirus D68 phổ biến ở trẻ em hơn người lớn. Ông nói: “Mặc dù người lớn có thể bị nhiễm enterovirus D68, họ hiếm khi phát triển AFM".

Tiến sĩ Perry N. Halkitis, Trưởng khoa Y tế Công cộng Rutgers, cảnh báo: “Chúng ta từng không chú ý đến những đợt bùng phát trong quá khứ. Nhưng enterovirus D68 đang là mối quan tâm lớn vào lúc này. Dẫu vậy, tôi cho rằng virus bại liệt sẽ không trở thành vấn đề phổ biến".

Đáng chú ý, tiến sĩ Daniel Ganjian, bác sĩ nhi khoa tại Trung tâm Y tế Providence Saint John, Santa Monica, California, Mỹ, cho biết mặc dù chứng kiến sự gia tăng của cảm lạnh thông thường và entervovirus, tỷ lệ viêm tủy cấp tính không tăng lên.

Ở thể nhẹ, enterovirus gây ra các triệu chứng giống cảm lạnh thông thường. Ảnh: Yale Medicine.

Cách phòng ngừa

Theo tiến sĩ Adalja, enterovirus phổ biến khắp nơi là điều rất khó tránh khỏi. Tuy nhiên, có một số cách để giảm rủi ro. Tiến sĩ Ganjian khuyến cáo người lớn nên vệ sinh tay sạch sẽ thường xuyên. Trong khi đó, CDC đưa lời khuyên gồm:

  • Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước trong 20 giây
  • Không chạm tay vào mắt, mũi và miệng
  • Tránh tiếp xúc gần gũi như hôn, ôm và dùng chung cốc hoặc dụng cụ ăn uống với người bị bệnh
  • Che miệng khi ho và hắt hơi bằng khăn giấy
  • Làm sạch và khử trùng các bề mặt thường xuyên chạm vào, như đồ chơi và tay nắm cửa.

Nhìn chung, các chuyên gia cho biết nhiều biện pháp phòng ngừa an toàn chúng ta đã áp dụng trong đại dịch có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm enterovirus D68.