Vừa qua, Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội) tiếp nhận điều trị một số bệnh nhân mắc ung thư hắc tố.  Điển hình là trường hợp bà Lê Hà (50 tuổi), đã mổ u hắc tố gót chân phải cách đây 2 tháng tại bệnh viện tỉnh. 

Gần đây, bệnh nhân xuất hiện nổi hạch bẹn phải nên tới bệnh viện khám và điều trị. Sau khi thăm khám, thực hiện các xét nghiệm, bà Hà được chẩn đoán mắc ung thư hắc tố di căn hạch bẹn. 

Các bác sĩ thông tin ung thư hắc tố là bệnh ung thư có nguồn gốc từ tế bào hắc tố (melanocyte), tế bào quyết định màu sắc da. Tế bào hắc tố chủ yếu ở da tuy nhiên có thể tìm thấy ở ruột, mắt… Vì vậy, u hắc tố có thể xuất phát ở bất kỳ vùng nào của cơ thể.  

Ung thư hắc tố là bệnh lý ác tính, thường tiến triển nhanh gây di căn sớm và nguy cơ tử vong cao. Việc phát hiện sớm sẽ tăng hiệu quả điều trị. Ngược lại nếu phát hiện muộn khi bệnh đã di căn xa, quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn tốn kém, hiệu quả không như mong đợi. 

Hiện nay, tỷ lệ mắc căn bệnh này có xu hướng tăng, trong khi đó ung thư hắc tố là dạng ung thư da nguy hiểm nhất. Năm 2016, khoảng 76.380 ca ung thư hắc tố mới xuất hiện ở Mỹ, với 10.130 ca tử vong. 

Thống kê một số nước cho thấy tần số tăng gấp đôi sau 10-15 năm và tăng dần theo tuổi. Tỷ lệ mắc cao nhất được ghi nhận tại Australia là 40/100.000 dân; tại Mỹ là 12/100.000 dân và ở Việt Nam là 0,4/100.000 dân. 

Theo Bệnh viện K, bệnh có thể do các yếu tố di truyền: gia đình có người bị bệnh, hội chứng nốt ruồi gia đình. Bên cạnh đó, nguy cơ bệnh còn do bệnh lý da có sẵn như da vẩy sừng hóa, tổn thương sắc tố bẩm sinh, nốt ruồi loạn sản… 

Cách phân biệt u hắc tố lành tính và ác tính dựa trên màu sắc, hình dạng nốt ruồi/vết sậm màu trên da. Ảnh: Bệnh viện K

Triệu chứng ung thư hắc tố:  

- 70% bệnh xuất hiện trên các nuốt ruồi bẩm sinh thường gặp ở các vùng da bị tỳ đè, cọ sát. Từ một nốt ruồi bình thường đột nhiên thay đổi về hình dạng, kích thước, hay chảy máu, lớn nhanh, ngứa ngáy. Nốt ruồi biến màu sẫm dần và đặc biệt nếu có dấu hiệu loét, sùi hoặc đang từ màu nâu đồng nhất trở nên đa sắc. Đường viền nốt ruồi bình thường rõ và đối xứng sau đó trở nên không đều, nham nhở, bất đối xứng. Bề mặt nốt ruồi mất các vân da bình thường...

- U thường xuất hiện thành cục hoặc thành nấm, ít khi là mặt phẳng.

- Hạch: Ung thư hắc tố hay di căn hạch, hạch thành chùm chèn ép gây đau. Phổi, gan, não là các cơ quan hay bị di căn của ung thư này.

Để chẩn đoán xác định ung thư hắc tố, các bác sĩ sẽ dựa vào tiến triển và thăm khám lâm sàng; tiền sử bệnh nhân có nốt ruồi phát triển nhanh; xét nhiệm cận lâm sàng: giải phẫu bệnh, PET-CT…

Tương tự các bệnh ung thư thường gặp khác, phẫu thuật đóng vai trò chủ chốt điều trị ung thư hắc tố giai đoạn sớm.

Ở giai đoạn muộn, phẫu thuật mang tính chất điều trị triệu chứng. Hóa chất thường áp dụng với người mắc ung thư hắc tố tiến triển di căn xa không thể kiểm soát được bằng phẫu thuật. Khi liệu pháp miễn dịch ra đời, hóa chất ít còn được sử dụng. 

Theo các chuyên gia Bệnh viện K, để phòng ngừa ung thư hắc tố, chúng ta nên hạn chế và có biện pháp tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời. Ngoài ra, những trường hợp phát hiện tổn thương nghi ngờ hoặc có tiền sử gia đình có người mắc ung thư hắc tố cần đến khám tại các bệnh viện chuyên khoa.

Bên cạnh đó, bạn nên thường xuyên theo dõi và tự khám da toàn thân. Để phát hiện sớm căn bệnh này nên chú ý quan tâm tới các vùng cơ thể, đặc biệt là các vùng da hở, chú ý tới sự thay đổi kích thước màu sắc, hình dạng của nốt ruồi. 

Tên bệnh nhân đã được thay đổi