Đái tháo đường thai kỳ: Mẹ chủ quan, con gánh đủ

Cả tuần ăn bánh mì sữa, đường máu chấp chới tăng cao

Chị Đỗ Thị Lý (Mỹ Đình, Hà Nội)mang thai bé thứ hai. Chị Lý kể đang mang thai ở tuần 34 nhưng gần đây chị thấy chân phù, người mệt và lúc nào cũng thèm ngọt, nhất là sữa đặc có đường.

Rút kinh nghiệm lần mang thai bé đầu tiên, chị Lý khảnh ăn nên bé nhẹ cân. Đến bé thứ hai chị chủ động ăn nhiều để con to, bé khoẻ mạnh. Lúc 32 tuần tuổi, chị Lý siêu âm con đã được 2,2 kg. Chị rất vui vì bé thai to.

Đến tuần 34 chị đi siêu âm vì thấy người mệt mỏi hơn và bác sĩ cho chị làm nghiệm pháp đường huyết. Kết quả khiến chị bất ngờ đường huyết lúc đói của chị lên tới 9,1 mmol/l. Không chỉ lúc đói, khi uống đường glucose cũng tăng lên 15 mmol/l. Bác sĩ chỉ định vào điều trị theo dõi đường huyết.

Chị Lý kể từ 3 tuần nay ngày nào chị cũng chỉ ăn bánh mì chấm sữa đặc. Không hiểu vì sao, chị Lý chỉ thèm món này và ngấu nghiến ăn thật nhiều, ăn thay cơm. Chính vì thế chị đã mắc đái tháo đường thai kỳ.

Không riêng gì chị Lý, chị Vũ Thanh Hoà (Yên Phụ, Hà Nội) cũng khổ sở vì đường huyết tăng đột biến khi mang thai ở tuần 35.

Thời gian đầu, chị Hoà chủ quan nhưng khi siêu âm thai nhi phát triển nhanh, bác sĩ nghi ngờ đường huyết cao nên khuyến cáo chị Hoà đi làm đường huyết và kết quả chính xác chị Hoà bị đái tháo đường thai kỳ.

BS CKI. Trần Minh Triết - Khoa Nội Tiết – Bệnh viện Đại học Y Dược, TP.HCM cho biết nguyên nhân của đái tháo đường thai kỳ do nhau thai sẽ tiết ra nhiều nội tiết tố khác (như estrogen, cortisol, HPL) gây ảnh hưởng đến tác động của insulin, làm cho insulin không thể đưa glucose vào tế bào sử dụng. Hậu quả là gây tăng glucose trong máu.

Đây cũng là nguyên nhân vì sao đái tháo đường thai kỳ thường xuất hiện ở khoảng 3 tháng cuối thai kỳ, khi mà nhau thai đã to và tiết nhiều loại nội tiết tố.

Đái tháo đường thai kỳ hoàn toàn không có triệu chứng mà chủ yếu phát hiện qua làm nghiệm pháp đường huyết. Chính vì thế, các bác sĩ thường khuyến cáo phụ nữ mang thai nên làm các nghiệm pháp đo đường huyết để xác định đường huyết lúc mang thai có cao hay không.

Đái tháo đường thai kỳ nguy hiểm thế nào?

Theo bác sĩ Triết, đái tháo đường thai kỳ không được điều trị hay kiểm soát không tốt có thể gây tác hại cho thai.

Khi đường huyết ở mẹ tăng quá cao, glucose sẽ đi qua nhau thai và gây tình trạng dư thừa năng lượng ở thai nhi. Hậu quả là thai nhi to hơn bình thường và gây nhiều biến chứng trong lúc sinh. Biến chứng thường gặp nhất là sinh khó do kẹt vai.

Trẻ sơ sinh sau khi sinh không còn nhận lượng đường huyết dư thừa từ mẹ, do đó dễ bị hạ đường huyết sau khi sinh, hoặc một vài biến chứng khác như vàng da, suy hô hấp…

Về lâu dài, những đứa trẻ nặng cân, mẹ bị đái tháo đường thai kỳ khi trưởng thành thường bị béo phì và có nguy cơ bị đái tháo đường tuýp 2.

Đối với bà mẹ, đái tháo đường thai kỳ cũng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm như biến chứng lúc sinh con có thể bị tiền sản giật, cao huyết áp… Đặc biệt, các nghiên cứu chỉ ra rằng bà mẹ bị đái tháo đường thai kỳ thì 10 năm sau có nguy cơ bị rối loạn dung nạp glucose và bị đái tháo đường tuýp 2.

Nếu thai phụ bị đái tháo đường thai kỳ, các bác sĩ nội tiết hoặc bác sĩ dinh dưỡng sẽ đưa ra một chế độ dinh dưỡng hợp lý cho từng trường hợp cụ thể nhằm giúp kiểm soát tốt đường huyết nhưng vẫn đảm bảo cung cấp đầy dủ năng lượng, các chất dinh dưỡng thiết yếu cho thai phụ và cho sự phát triển của thai nhi.

Thông thường, các bác sĩ thường khuyên thai phụ nên ăn uống điều độ, hạn chế những chất bột đường, tăng cường rau xanh nhiều hơn để giúp kiểm soát đường huyết.

Khi phát hiện sớm đái tháo đường thai kỳ, các bác sĩ sản khoa và nội tiết sẽ cùng phối hợp để có hướng điều trị thích hợp, kiểm soát đường huyết tối ưu nhằm ngăn ngừa các biến chứng của bệnh cho cả mẹ và con.

Bác sĩ khuyến cáo với những người mang thai ở tuổi trên 25, chỉ số BMI lớn hơn 25, có tiền sử sinh con to, gia đình có người thân bị đái tháo đường cần chủ động theo dõi và quản lý đường huyết khi mang thai để có một thai kỳ an toàn.