Bác sĩ Lê Xuân Trung, Trưởng khoa Hồi sức tích cực sơ sinh, Bệnh viện Nhi Thanh Hóa, ngày 29/4 nhận định đây là ca bệnh uốn ván rất nặng. Bé là con thứ 4, người dân tộc H Mông, trú tại xã Mường Lý, huyện Mường Lát. Ba đứa con trước của gia đình cũng đều được sinh tại nhà.

Gia đình cho biết, trong quá trình sinh con, người nhà dùng dao thái đồ ăn để cắt rốn cháu bé. 7 ngày sau, bé bắt đầu co giật toàn thân, suy hô hấp, tình trạng nguy kịch. Gia đình đưa bé đến bệnh viện.

Bệnh nhân co cứng toàn thân, miệng cắn chặt, cứng hàm. Cơn giật liên tiếp và tăng lên khi có tiếng động mạnh, kích thích hoặc đụng vào người bệnh. Các bác sĩ xác định em bé bị uốn ván rốn. Ngay sau đó, bé được cách ly điều trị riêng với phòng kín, tránh ánh sáng tiếng động tối đa, an thần sâu, thở máy và nuôi dưỡng tĩnh mạch.

Sau 24 ngày trẻ hết giật và cai được máy thở, hiện đã bú mẹ được. Dự kiến vài ngày tới, bệnh nhân sẽ được xuất viện về nhà.

Điều dưỡng chăm sóc bệnh nhi tại bệnh viện. Ảnh: Bác sĩ cung cấp

Bác sĩ Lê Xuân Trung cho biết, uốn ván sơ sinh là một bệnh nặng do hệ thần kinh trung ương của trẻ bị nhiễm độc bởi ngoại độc tố của trực khuẩn uốn ván Clostridium tetani. Vì vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể trẻ qua rốn nên còn gọi là uốn ván rốn. Uốn ván rốn ở trẻ sơ sinh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng và có thể dẫn đến tử vong.

Thời kỳ ủ bệnh kéo dài trung bình từ 3 đến 7 ngày. Thời kỳ ủ bệnh càng ngắn thì bệnh càng nặng. Trong thời gian này đứa trẻ không có dấu hiệu gì đặc biệt, vẫn ăn ngủ bình thường, đôi khi trẻ quấy khóc. Thời kỳ khởi phát ngắn chỉ vài giờ hoặc kéo dài tới một ngày, triệu chứng đặc hiệu là cứng hàm, trẻ bỏ bú hoặc bú rất khó khăn. Đến thời kỳ toàn phát, triệu chứng thường là cơn co giật và co cứng cơ, do tự nhiên hoặc do các kích kích từ bên ngoài như tiếng động, ánh sáng, nhiệt độ hoặc các thăm khám, động chạm vào trẻ, kéo dài vài phút hoặc hàng giờ. Nếu cơn giật nhẹ trẻ có thể vẫn hồng hào, tuy nhiên nếu co giật kéo dài liên tục có thể dẫn tới co thắt phế quản gây ngừng thở, ngừng tim. Thậm chí trẻ có thể chết trong cơn giật.

Ngoài ra, trẻ bị uốn ván rốn thường sốt cao khoảng 39 độ C trong vòng 1-2 tuần. Sốt cao khiến cho trẻ co giật nhiều hơn và dễ tử vong trong giai đoạn này.

Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trong những năm cuối của thế kỷ 20, mỗi năm có khoảng 500.000 trẻ bị chết vì uốn ván sơ sinh ở các nước đang phát triển. Ở Việt Nam, bệnh uốn ván xuất hiện tản phát ở khắp các tỉnh trong cả nước. Chương trình loại trừ uốn ván sơ sinh được triển khai từ năm 1992. Trong giai đoạn 1996 - 2000, tỷ lệ mắc uốn ván sơ sinh trung bình năm của cả nước là khoảng 1/8.000 trẻ đẻ sống.

Bác sĩ Trung khuyến cáo, phòng trừ uốn ván sơ sinh ngoài những biện pháp vô khuẩn trong điều trị, chăm sóc trẻ trong và sau sinh thì tiêm vaccine uốn ván là biện pháp quan trọng và hữu hiệu để phòng bệnh. Tại Việt Nam, vaccine phòng uốn ván còn được khuyến cáo tiêm ngừa cho tất cả trẻ nhỏ với 3 liều cơ bản lúc trẻ được 2, 3, 4 tháng và 1 liều nhắc lại lúc trẻ được 18 tháng. Sau đó, có thể nhắc lại lúc 4 đến 6 tuổi và 10 đến 13 tuổi trở lên.