Ăn cơm thừa từ tối qua có gây ngộ độc không? Chuyên gia đưa ra lời giải thích bất ngờ về một hội chứng ít người biết

Một lần nữa, TikTok đã thúc đẩy các cuộc trò chuyện căng thẳng liên quan đến an toàn thực phẩm.

Trong những tuần gần đây, một câu chuyện tin tức năm 2008 lại xuất hiện trên nền tảng truyền thông xã hội khiến người dùng lo sợ về sự nguy hiểm của việc ăn tinh bột còn thừa, đặc biệt là cơm và mì ống. Trên TikTok, nó được gọi là “hội chứng cơm chiên”.

Được xuất bản lần đầu trên Tạp chí Vi sinh lâm sàng , câu chuyện tập trung vào cái chết của một sinh viên ở Brussels sau khi anh ta ăn một đĩa mì spaghetti đã chuẩn bị từ trước mà anh ta cho là đã nấu vào trước đó.

Điều đó có thể khiến bạn tự hỏi: Thức ăn có thể để ở ngoài trong bao lâu và ăn lại được không? Liệu ăn thức ăn còn thừa từ tủ lạnh có an toàn hơn không? Thực sự, sinh viên đã qua đời đã ăn cái gì?

“Hội chứng cơm chiên” là gì?

Trường hợp của sinh viên Brussels, căn bệnh là ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Bacillus cereus gây ra.

Tiến sĩ Ellen Shumaker, chuyên gia an toàn thực phẩm, giải thích: “Vi khuẩn này được tìm thấy khắp môi trường ở dạng bào tử, không hoạt động, nó thường không gây bệnh”.

Vi khuẩn chưa nảy mầm thường được tìm thấy trong đất và thực phẩm chứa tinh bột (như cơm hoặc mì). Theo chuyên gia Shumaker, nó thường liên quan đến cơm đã nấu chín, do đó có tên là “hội chứng cơm chiên”.

Chuyên gia giải thích, sau khi nấu chín, các bào tử có thể nảy mầm, hoạt động và bắt đầu tạo ra độc tố. “Việc ăn phải độc tố là nguyên nhân gây bệnh cho con người”, bà Shumaker nói.

Các bào tử thường nảy mầm khi thực phẩm nằm trong vùng mà Shumaker định nghĩa là “vùng nhiệt độ nguy hiểm”, từ 4,4 đến 60 độ C.

“Để tránh sự phát triển của vi khuẩn, nên tránh để thức ăn trong khoảng nhiệt độ này quá 4 giờ”, bà cho biết.

Cần lưu ý rằng mặc dù quá trình nảy mầm có thể bắt đầu trong quá trình nấu nướng, nhưng nó vẫn tiếp tục khi thức ăn được để ở nhiệt độ phòng.

Chúng ta có thể để thức ăn chứa tinh bột ở nhiệt độ phòng trong bao lâu trước khi nó hỏng?

Sau khi nấu chín, thức ăn trở thành môi trường thuận lợi cho sự nảy mầm của bào tử - trừ khi món ăn được đưa vào tủ lạnh ngay lập tức, điều này sẽ ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn.

Tiến sĩ Donald Schaffner, chuyên gia khuyến nông về khoa học thực phẩm tại Rutgers, cho biết: “Khuyến cáo thông thường là để thực phẩm đã nấu chín ở nhiệt độ phòng không quá hai giờ. Nếu thực phẩm đã nấu chín được làm lạnh kịp thời, điều đó có nghĩa là sinh vật sẽ không sinh sôi đến mức nguy hiểm.”

Ít nhất trên TikTok, nhiều bình luận tập trung vào giả định rằng việc để thức ăn còn nóng trong tủ lạnh có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nó.

Thực tế, theo giải thích của bà Shumaker từ góc nhìn ngộ độc thực phẩm, “vì quá trình hình thành độc tố diễn ra trong vùng nguy hiểm nhiệt độ, việc làm lạnh thức ăn nhanh chóng là rất quan trọng”.

Mặc dù thực phẩm nóng có thể được đặt trực tiếp vào tủ lạnh, Shumaker cho rằng tất cả phụ thuộc vào lượng thức ăn bạn cất đi. Đặc biệt hơn, nồi càng lớn thì thời gian để thức ăn nguội ở giữa nồi càng lâu.

Bà khuyên: “Nên chia phần lớn thức ăn nóng vào các hộp nông để nguội nhanh hơn trước khi cho vào tủ lạnh. Ngoài ra, hãy đảm bảo nhiệt độ tủ lạnh dưới 41 độ”.

Triệu chứng là gì?

Nói chung, các triệu chứng của “hội chứng cơm chiên” tương tự như các triệu chứng gặp trong phản ứng với các loại ngộ độc thực phẩm khác (nôn mửa, tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng và tương tự).

Tuy nhiên, không giống như các vi khuẩn khác gây ngộ độc ngay sau khi tiêu thụ, vi khuẩn Bacillus cereus có thể dẫn đến phản ứng từ 30 phút đến 5 giờ sau khi ăn, chuyên gia Shumaker cho biết.

Bà tiết lộ: “Tiêu chảy có thể bắt đầu từ 8 đến 16 giờ sau khi ăn đồ ăn bị ô nhiễm”.

Theo các chuyên gia, mặc dù không có thuốc để dùng khi mắc hội chứng này, nhưng cách quan trọng nhất để giữ sức khỏe và chống lại nó, theo các chuyên gia, là duy trì đủ nước trong cơ thể.

Trong những trường hợp nghiêm trọng, khi nôn mửa và tiêu chảy kéo dài hàng giờ, bạn nên tìm cách điều trị tại cơ sở chăm sóc khẩn cấp, nơi các chuyên gia có thể truyền dịch để giúp chống mất nước.

Bà Shumaker cho biết vì bệnh Bacillus cereus là do độc tố chứ không phải vi khuẩn gây ra nên thuốc kháng sinh sẽ không giúp ích được gì cho tình hình.

Ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Bacillus cereus có gây tử vong không?

Chuyên gia Schaffer cho biết, mặc dù cái chết của sinh viên Brussels thực sự được cho là có liên quan đến vi khuẩn Bacillus cereus, nhưng “rất hiếm khi loại ngộ độc thực phẩm này dẫn đến tử vong”.

Shumaker đồng ý và lưu ý rằng vấn đề thường được giải quyết trong vòng một hoặc hai ngày khi có triệu chứng.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh cũng đảm bảo với công chúng rằng, mặc dù cần luôn lưu ý đến các biện pháp an toàn thực phẩm nhưng những trường hợp ngộ độc thực phẩm này thường không được báo cáo vì bệnh nhân bắt đầu cảm thấy khỏe hơn trong vòng vài giờ.