Trào ngược dạ dày – thực quản còn được gọi là trào ngược acid dạ dày, là tình trạng trào ngược từng lúc hay thường xuyên của dịch dạ dày lên thực quản. Căn bệnh này rất thường gặp ở người Việt Nam, tỷ lệ phát hiện ngày càng nhiều. 

Theo thống kê, 10-20% người lớn từng bị trào ngược dạ dày thực quản ít nhất một lần trong đời. Đặc biệt, mỗi khi thời tiết thay đổi chuyển lạnh, bệnh dễ tái phát và trở nặng. 

Các bác sĩ cho biết không chữa trị dứt điểm làm cho bệnh diễn tiến nhanh, kéo dài, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

Viêm loét, chảy máu thực quản

Dịch dạ dày trào ngược lên thực quản thường xuyên làm tổn thương niêm mạc thực quản, gây viêm loét. Có thể làm người bệnh gặp các triệu chứng như: khó nuốt, nuốt đau, đau ngực. Đặc biệt, đau phía sau xương ức khi ăn uống, buồn nôn, ói mửa, mất cảm giác thèm ăn.

Hẹp thực quản: Xơ hóa thực quản do viêm sẽ làm co rút thực quản, hẹp thực quản.

Viêm đường hô hấp: Khi các thành phần trong dạ dày trào ngược lên thực quản vào đường hô hấp gây ra tình trạng viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản, viêm phổi, ho kéo dài dẫn đến hen mạn tính và các bệnh lý đường hô hấp khác.

Người bệnh bị ho, khò khè kéo dài nhưng không đáp ứng hoặc đáp ứng kém với các phương pháp điều trị thông thường. Một số bị khàn tiếng do dây thanh quản trong cổ họng bị dày lên. Ngoài ra, người bị bệnh trào ngược có thể bị mòn răng, viêm tai, viêm tuyến giáp…

Barett thực quản (tiền ung thư thực quản): Đây là tình trạng các tế bào lót ở vùng thấp thực quản bị biến đổi màu sắc, do sự tiếp xúc lặp đi lặp lại với axit dạ dày. Chỉ có một tỷ lệ nhỏ những người bị trào ngược dạ dày thực quản sẽ phát triển thành Barett thực quản.

Ung thư thực quản: Trào ngược dạ dày dẫn đến Barett thực quản và gây ra ung thư thực quản là biến chứng hiếm gặp, nghiêm trọng.

Các triệu chứng thường gặp như: nuốt nghẹn, trớ, đau sau xương ức, cảm giác đau dai dẳng, khàn tiếng, ho khạc liên miên, đau ngực, hội chứng nhiễm trùng nổi bật. Đôi khi sờ thấy hạch to ở hố thượng đòn bên trái hoặc cả 2 bên.

Sau một thời gian mắc bệnh, toàn thân bệnh nhân gầy sút, trong vòng 1 tháng có thể sút hơn 5kg do nuốt nghẹn, suy dinh dưỡng, da sạm, khô, các nếp nhăn nổi rõ, đặc biệt ở mặt và hai bàn tay. 

Nội soi dạ dày thực quản là một trong các biện pháp chẩn đoán, phát hiện trào ngược dạ dày thực quản. Ảnh: BVCC

Tiến sĩ, bác sĩ Dương Trọng Hiền, Trưởng khoa Phẫu thuật cấp cứu tiêu hóa, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội), ngày 16/10 cho biết, trào ngược dạ dày - thực quản sẽ gây nên những biến chứng nguy hiểm nên người bệnh cần soi thực quản dạ dày định kỳ, hoặc khi có một trong các dấu hiệu nêu trên.

Khi phát hiện ra bệnh cần điều trị sớm và triệt để, điều trị càng sớm, hiệu quả càng cao và người bệnh càng ít bị biến chứng. Bên cạnh đó, bệnh nhân cần thay đổi lối sống, điều trị nội khoa, ngoại khoa và các thủ thuật khác.

Người bệnh trào ngược dạ dày - thực quản cần ăn uống ra sao?

Theo khuyến cáo, người mắc bệnh này cần lựa chọn thực phẩm có tính kiềm, có khả năng trung hòa acid, gồm thực phẩm từ tinh bột như bánh mì hay bột yến mạch, đạm dễ tiêu… Các thực phẩm này giúp tránh sự bào mòn lớp nhầy trong dạ dày của acid, hạn chế các nhịp cơ thắt thực quản có axit trào lên.

Hạn chế thực phẩm kích thích tăng tiết acid hay kích thích cơ thắt dưới thực quản, như các loại hoa quả có hàm lượng acid cao (chanh, cam, dứa…), nước có ga, thức ăn cay, nóng, chocolate…

Cần kiêng rượu bia, cà phê, thuốc lá. Không mặc quần áo quá chật, không ăn quá no, không ăn muộn vào buổi tối, không cúi quá lâu, không nằm trong 2 giờ sau khi ăn, không uống quá nhiều nước trong khi ăn. Ngủ nằm đầu cao 15cm so với chân. Người mắc bệnh này nếu thừa cân, béo phì cũng được khuyên phải giảm cân.