12 cách ngừa thai an toàn vợ chồng nên biết để không bị "vỡ kế hoạch"

Biện pháp ngừa thai là một thuật ngữ được sử dụng rộng rãi, để mô tả các biện pháp giúp phòng ngừa việc có thai ngoài ý muốn.

Từ lâu người ta đã áp dụng các biện pháp tránh thai khác nhau như: Kiêng quan hệ tình dục, tính chu kỳ kinh nguyệt trong một tháng, xuất tinh ngoài âm đạo, sử dụng một số loại thuốc thảo dược…

Hiện nay, với sự phát triển của y học công nghệ đã cho ra đời các phương pháp ngừa thai an toàn khác nhau.

Phổ biến nhất có 2 nhóm tránh thai khác nhau: tránh thai tạm thời và tránh thai vĩnh viễn (làm chấm dứt khả năng mang thai), cả hai nhóm đều có sự can thiệp của y khoa, cũng như sự tiến bộ của y học công nghệ vào quá trình này.

Hiện nay, y khoa tạm thời có thể liệt kê có 12 cách ngừa thai an toàn và phổ biến như dưới đây, các cặp đôi có thể tham khảo để áp dụng linh hoạt nhất có thể.

1. Bao cao su cho nam

Bao cao su là một trong những cách tránh thai an toàn và hiệu quả nhất hiện nay, có hiệu quả tránh thai tới 98% nếu người sử dụng dùng đúng cách. Đây là phương pháp tránh thai duy nhất có thể bảo vệ người sử dụng khỏi các bệnh lây truyền qua đường tình dục. So với các thuốc tránh thai, việc sử dụng bao cao su không phức tạp bằng.

Với công nghệ hiện nay, bao cao su không còn đơn thuần là biện pháp bảo vệ mà còn có nhiều tính năng giúp gia tăng khoái cảm cho người sử dụng như bao cao su có gai, bao cao su kéo dài thời gian quan hệ...

Tuy nhiên bao cao su chỉ có thể được sử dụng một lần duy nhất. Có nhiều trường hợp dị ứng với cao su. Có thể sẽ xuất hiện phát ban hoặc một số loại kích thích quanh bộ phận sinh dục. Nếu bạn chọn kích cỡ sai, khả năng bao có thể tuột ra trong khi giao hợp. Một số nam giới không thể duy trì sự cương cứng sau khi họ mang bao cao su vào.

2. Bao cao su cho nữ

Việc sử dụng bao cao su cho nữ giới sẽ giúp bạn bảo vệ được bản thân khỏi các căn bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục.

Cũng giống như các loại bao cao su cho nam thì các loại bao cao su cho nữ giới với thiết kế phủ kín toàn bộ thành âm đạo và cổ tử cung. Ngăn chặn tinh dịch của nam giới phóng ra có thể lọt vào trong bộ phận sinh dục của nữ. Phòng tránh thai rất hiệu quả.

Đặc biệt, bao cao su dành cho nữ giới sẽ giúp chị em chủ động hơn trong vấn đề quan hệ tình dục. Khi mà đại đa số những người nam giới đều không muốn sử dụng bao cao su khi quan hệ.

3. Thuốc uống viên tránh thai kết hợp

Thuốc uống viên tránh thai có 2 loại, loại số 1 là sự kết hợp của 2 loại hormone: Progestin và estrogen nhân tạo (viên kết hợp) loại số 2 chỉ có chứa progestin.

Ưu điểm của cách tránh thai này là có khả năng tránh thai hơn 80-95%; giúp giảm đau và giảm lượng máu khi đến kỳ kinh nguyệt; hạn chế nguy cơ thiếu máu khi kinh nguyệt; hình thành chu kỳ kinh đều đặn; giảm mụn trứng cá, giảm đau bụng, đau lưng trước và trong kỳ kinh nguyệt.

Tuy nhiên, thuốc tránh thai kết hợp cũng có những nhược điểm như: Phải dùng hàng ngày vào 1 giờ nhất định để đạt hiệu quả. Một số người có thể gặp các triệu chứng như đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, rối loạn kinh nguyệt trong thời gian đầu uống thuốc. Tăng cân hoặc giảm cân và không có tác dụng phòng chống các bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV/AIDS.

 4. Vòng thắt âm đạo có chứa nội tiết

Vòng tránh thai nội tiết (hay còn gọi là vòng tránh thai thế hệ mới) là dụng cụ bằng nhựa dẻo có chứa nội tiết. Vòng tránh thai nội tiết khác biệt với các loại vòng tránh thai thông thường ở chỗ nó giải phóng ra nội tiết tố progestin giúp ngăn ngừa mang thai.

Khi đặt vòng thắt âm đạo có chứa nội tiết trong buồng tử cung của nữ giới, dụng cụ này sẽ phóng ra nội tiết tố mỗi ngày, thay đổi nội tiết khiến chất nhầy ở cổ tử cung đặc lên, tinh trùng sẽ khó khăn trong việc di chuyển vào bên trong gặp trứng, nhờ đó không diễn ra quá trình thụ tinh.

Dụng cụ này cũng làm thay đổi niêm mạc nữ giới, cản trở việc trứng đã thụ tinh vào tử cung làm tổ. Chính vì thế, vòng tránh thai nội tiết có tác dụng hữu hiệu trong việc ngừa thai.

Với những chị em mãn kinh, nội tiết tố giảm, vòng tránh thai nội tiết còn có tác dụng như một loại hormone, đồng thời giúp tránh thai hiệu quả.

5. Dụng cụ tử cung tránh thai (vòng tránh thai)

Phụ nữ dùng vòng tránh thai đúng cách có thể đạt hiệu quả tránh thai tới 99%. Có tác dụng ngay lập tức và lâu dài (khoảng 5 đến 10 năm). Không ảnh hưởng tới quá trình giao hợp cũng như không làm giảm khoái cảm tình dụng. Ít tốn kém, thoải mái, dễ sử dụng và không có cảm giác mình đang mang vật thể lạ trong người. Không ảnh hưởng tới khả năng sinh sản sau này. An toàn khi cho con bú (vì không dính hoá chất).

Nhưng khi sử dụng sẽ tăng nguy cơ viêm phụ khoa. Trong vài tháng đầu sau khi áp dụng, chu kỳ kinh nguyệt của chị em đến quá sớm hoặc quá muộn, rong kinh, số lượng máu kinh ra nhiều, mất kinh do rối loạn nội tiết. Chu kỳ kinh nguyệt của chị em sẽ trở lại bình thường sau khi nội tiết tố ổn định, cơ thể quen với sự có mặt của dụng cụ tránh thai.

Đặt vòng tránh thai có sử dụng hormone progesterone sau sinh có thể gây nguy cơ u nang buồng trứng nhưng là dạng u lành tính và sẽ biến mất ngay sau đó. Ngoài ra, nó còn có thể gây một số tác dụng phụ như: nhức đầu, buồn nôn, đau tức ngực, nổi mụn trứng cá… Các triệu chứng này chỉ thoáng qua và không có gì đáng lo lắng.

6. Thuốc tiêm nội tiết tránh thai

Thuốc tiêm nội tiết tránh thai là loại thuốc tổng hợp tương tự như progesterone, một loại nội tiết tố bình thường trong cơ thể nữ giới, được sản xuất ra bởi buồng trứng trong mỗi kỳ kinh nguyệt.

Hiện nay, thuốc tiêm nội tiết tránh thai được rất nhiều các chị em phụ nữ tin dùng. Tuy nhiên, không ít người chưa hiểu đúng về công dụng cũng như các tác dụng phụ của thuốc. Khiến cho họ luôn băn khoăn không biết có sử dụng thuốc tiêm nội tiết tránh thai hay không.

7. Triệt sản nữ

Triệt sản là cách tránh thai an toàn, đơn giản, thuận tiện và có tác dụng vĩnh viễn. Nó cho phép thoải mái quan hệ mà không cần lo lắng về việc mang thai. Triệt sản sẽ không gây ra triệu chứng của mãn kinh hoặc khiến mãn kinh xảy ra sớm hơn và hầu hết những phụ nữ đã triệt sản vẫn có kinh bình thường.

Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này khi muốn có con trong tương lai hay đang gặp áp lực bởi bạn tình, bạn bè, hoặc gia đình. Một số rủi ro có thể xảy ra (thường là do gây mê), nhưng hiện nay được xem là rất hiếm. Nếu có rủi ro là do bị nhiễm trùng khi thực hiện cắt vòi qua đường âm đạo.

8. Que cấy tránh thai

Đây là cách tránh thai rất hiệu quả nhưng còn khá mới ở nước ta. Implanon là loại que cấy hiện đang lưu hành tại Việt Nam. Implanon chứa etonogestrel, có ưu điểm là chỉ có một que cấy duy nhất, tác dụng ngừa thai kéo dài trong 3 năm. Còn có các loại khác thì có thể tác dụng 5- 7 năm khá lâu dài. Hiệu quả ngừa thai thực sự ấn tượng của Implanon là: 99.95%. Sau khi ngừng sử dụng, chị em vẫn sẽ nhanh chóng hồi phục khả năng mang thai trở lại.

Nhược điểm của phương pháp này là trong vài tháng đầu có thể sẽ kinh ít hơn, ngắn hơn hay bị rong kinh trên 8 ngày, rong huyết hoặc là không có kinh. Các triệu chứng khác ít gặp hơn như là đau đầu, chóng mặt, căng ngực, buồn nôn.

9. Xuất tinh ngoài âm đạo

Đây là một trong những biện pháp tránh thai an toàn và tự nhiên cũng được xem là khá hiệu quả với tỷ lệ mang thai khoảng từ 3 – 4%. Để biện pháp xuất tinh ngoài âm đạo có thể ngăn ngừa được tình trạng mang thai cần phải:

Người nam cần phải trang bị kiến thức và khả năng kiểm soát cơ thể để không xuất tinh vào âm đạo người nữ. Phụ nữ cũng cần nắm rõ chu kỳ kinh nguyệt của mình. Đồng thời, có thể chuẩn bị một phương án dự phòng trong những ngày có khả năng thụ thai cao nhất.

10. Tránh thai theo lịch rụng trứng

Tránh thai an toàn không dùng thuốc trước hết phải nói đến cách tránh thai theo lịch rụng trứng của phụ nữ. Đây là một trong các biện pháp cổ điển, song vẫn được ưa chuộng chọn lựa với nhiều cặp vợ chồng.

Lịch rụng trứng ở mỗi người phụ nữ là không giống nhau, bởi còn tùy thuộc vào cơ địa và tâm sinh lý của mỗi người. Một chu kỳ kinh nguyệt thường kéo dài khoảng tầm 28 – 35 ngày. Nếu chị em phụ nữ muốn lựa chọn biện pháp tránh thai an toàn này có thể tính ngày an toàn và những ngày không an toàn để có thể quan hệ tình dục.

Cách tính ngày để tránh thai an toàn dựa vào lịch rụng trứng cụ thể như sau: Mỗi tháng, trứng thường rụng vào ngày 14 của kỳ kinh nguyệt tiếp theo, trứng sau khi phóng ra sẽ sống trong ống dẫn trứng 1 – 2 ngày, để đợi thụ tinh. Tinh trùng có thể sống trong bộ phận sinh sản của XX tầm khoảng 2 – 3 ngày. Vậy nên, trước và sau khi trứng rụng vài ngày, khả năng thụ thai là rất dễ.

Nếu các cặp đôi có ý định quan hệ tình dục và sử dụng biện pháp tránh thai tự nhiên thì tốt nhất nên “hành sự” trước và sau chu kỳ kinh 1 tuần, tỷ lệ an toàn rất cao.

11. Miếng dán tránh thai

Miếng dán tránh thai là một miếng dán có diện tích nhỏ, bao gồm 2 loại hormone estrogen và progesterone, phóng thích hoạt chất qua da vào máu, có tác dụng ngừa thai trong vòng 1 tuần.

Ưu điểm là tiện dụng, các mẹ có thể dán vào bất kỳ vị trí kín đáo trên cơ thể nhé (lưu ý không dán lên ngực). Hiệu quả cao, không bị quên như khi uống thuốc.

Một số tác dụng phụ của miếng dán như: có thể làm căng ngực, nhức đầu, buồn nôn… Những người bị bệnh tim mạch không sử dụng được miếng dán.

12. Màng chắn âm đạo

Trước khi quan hệ tình dục, màng chắn âm đạo được đưa sâu vào âm đạo nên một phần của vành vừa khít phía sau xương mu. Màng chắn âm đạo ngăn ngừa mang thai hiệu quả chỉ khi được sử dụng với chất diệt tinh trùng.

Ưu điểm là kiểm soát được mong muốn mang thai như khi sử dụng bao cao su nam. Có thể được sử dụng đối với cả phụ nữ sau sinh 6 tuần mà không gây tác dụng hoặc phản ứng phụ.

Nhược điểm của màng chắn âm đạo là không có tác dụng tránh những bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nếu không sử dụng đúng cách dễ gây ra tình trạng mang thai ngoài ý muốn. Quan hệ tình dục quá mạnh hoặc thô bạo có thể khiến màng chắn bị bật ra khỏi tử cung. Cần phải sử dụng thêm chất diệt tinh trùng. Thời gian lưu giữ màng chắn trong âm đạo là khá lâu khoảng 6 giờ đồng hồ.

Với nhu cầu, thể chất và điều kiện của mỗi người sẽ có cách tránh thai phù hợp, an toàn và hiệu quả. Vì vậy, khi muốn tìm cách tránh thai cho mình, tốt nhất.

Bác sĩ Luyện Thị Ngọc Dung - Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Việt - Bỉ