Mỗi đứa trẻ có một tốc độ phát triển của riêng mình. Tuy nhiên, có một số nguyên tắc dạy con được chứng minh mang lại hiệu quả trong việc nuôi dạy những đứa trẻ thành công.
Theo các nhà tâm lý học và các chuyên gia nuôi dạy con cái, dưới đây là 5 nguyên tắc dạy con mà cha mẹ nên chú trọng nếu muốn con mình phát triển vượt bậc so với bạn bè đồng trang lứa sau này.
Ảnh minh họa
Ưu tiên sự tự tin hơn lòng tự trọng
Đối với một đứa trẻ, việc tạo lập "sự tự tin" hay "lòng tự trọng" đều quan trọng. Nhưng khi nói đến việc nuôi dạy một đứa trẻ thành công, cái nào quan trọng hơn, nhà tâm lý học người Mỹ Michele Borba đã có những chia sẻ với trang CNBC.
Lòng tự trọng thể hiện cách bạn nhìn nhận bản thân một cách tổng thể. Sự tự tin phản ánh mức độ tự tin vào khả năng của chính mình trong một tình huống nhất định.
Hai khái niệm này có liên quan với nhau nhưng nghiên cứu cho thấy, sự tự tin cần thiết hơn trong việc hỗ trợ một người thành công trong tương lai. Sự tự tin sẽ giúp củng cố niềm tin của trẻ rằng, các kỹ năng và nỗ lực của chúng sẽ dẫn đến kết quả tốt như đạt điểm cao hoặc chơi giỏi các môn thể thao.
Michele Borba nhấn mạnh, cha mẹ có thể nâng cao sự tự tin của con mình bằng cách cho chúng tự trải nghiệm cảm giác thành công và thất bại, thay vì cố gắng giải quyết các vấn đề của con mình. Làm như vậy sẽ giúp trẻ tự đứng dậy sau thất bại và tin rằng cuối cùng mình sẽ thành công.
Học cách tự kiểm soát bản thân
Nghiên cứu cho thấy khả năng tự chủ tăng thành công của một người trong tương lai. Một nghiên cứu kéo dài hàng thập kỷ của các nhà nghiên cứu tại Đại học Otago của New Zealand cho thấy, khi trẻ học cách bỏ qua những phiền nhiễu không cần thiết, biết kiểm soát cảm xúc cũng như hành vi của chính mình, chúng sẽ có EQ và IQ cao hơn.
Khi trẻ bắt đầu hiểu khái niệm về thời gian, cha mẹ nên giải thích cho con về tầm quan trọng của việc phân bổ thời gian để tự thực hiện các hoạt động của bản thân. Trẻ em thậm chí có thể học cách tự chủ thông qua vui chơi, bao gồm các trò chơi như đuổi bắt và “đèn đỏ, đèn xanh”.
Ảnh minh họa
Trao cho trẻ quyền tự chủ
Tiến sĩ tâm lý học trẻ em Tovah Klein chia sẻ với trang CNBC rằng, khả năng tự chủ là một trong những đặc điểm quan trọng trong nguyên tắc dạy con để giúp trẻ trở thành người thành công sau này.
Hãy đặt kỳ vọng vào con bạn, lắng nghe ý kiến của con và để con từ quyết định những vấn đề hàng ngày của bản thân như chuẩn bị sẵn sàng đến trường, lựa chọn các hoạt động sau giờ học và làm việc nhà... Khi cha mẹ càng tin tưởng con mình tự làm được mọi việc, trẻ sẽ càng tiến bộ hơn.
Đừng đòi hỏi sự hoàn hảo
Tác giả sách bán chạy nhất và chuyên gia nuôi dạy con cái Esther Wojcicki đã nuôi dạy 3 đứa con thành đạt, trong đó có 1 bác sĩ và 2 CEO cấp cao nhưng bà chưa bao giờ đòi hỏi con mình phải hoàn hảo.
Wojcicki khuyên hãy để con cái được thất bại, tự xử lý những sai lầm của mình, động viên con tự tin và coi thất bại như một bài học.
Những nghiên cứu cho thấy chủ nghĩa cầu toàn không làm cho trẻ tăng khả năng thành công hơn trong tương lai. Nó thậm chí có thể góp phần gây ra các vấn đề về sức khỏe tâm thần như lo lắng và lòng tự trọng thấp ở trẻ.
Đồng quan điểm, giáo sư tâm lý học Allison Butler của Đại học Bryant (Mỹ) cho biết, cha mẹ hoàn toàn có thể giúp con điều chỉnh lại cách chúng nghĩ về việc mắc lỗi bằng cách thảo luận cởi mở về những lỗi lầm mà cha mẹ đã từng gặp phải và cách giải quyết. Qua đó, con cái có thể học tập cách xử lý vấn đề sao cho hiệu quả từ cha mẹ.
Ảnh minh họa
Nói về kiến thức tài chính
Không bao giờ là quá sớm để dạy trẻ về cách kiếm tiền, cách chi tiền khôn ngoan và cả cách tiết kiệm tiền.
Theo một cuộc khảo sát năm 2023 của Hội đồng Giáo dục Tài chính Quốc gia Mỹ, hầu hết học sinh Mỹ không được học những bài học về tiền bạc ở trường từ sớm, điều đó có thể khiến họ gặp nhiều vấn đề về tiền khi trưởng thành.
Chuyên gia nuôi dạy con cái Margot Machol Bisnow đã phỏng vấn cha mẹ của 70 người lớn thành đạt trong cuốn sách ra mắt vào năm 2022 và nhận thấy rằng, việc dạy kiến thức tài chính là chủ đề chung của những bậc cha mẹ.
Cô chia sẻ: "Mặc dù những bậc cha mẹ mà tôi đã nói chuyện không bao giờ thúc ép con họ theo đuổi một công việc lương cao, nhưng họ đều nỗ lực dạy con mình về tiền bạc dưới hình thức này hay hình thức khác".
Alexa von Tobel, nhà đầu tư tốt nghiệp từ trường Đại học Harvard và là người sáng lập công ty tư vấn tài chính trực tuyến LearnVest cho biết: "Bạn cũng có thể thử nói chuyện với con mình về tiền bạc theo những cách thực tế như giá cả của những vật dụng xung quanh nhà".