Báo cáo tổng kết bệnh lý cốt tủy viêm (viêm xương - tủy xương) hậu Covid-19 tại hội nghị khoa học kỹ thuật 2023, ThS.BS CK2 Nguyễn Minh Hảo Hớn, Trưởng khoa Mũi Xoang, Bệnh viện Tai Mũi Họng TPHCM cùng cộng sự cho biết, cốt tủy viêm là tình trạng viêm của tủy xương, có xu hướng tiến triển đến vỏ xương và mô quanh xương.
Trong lĩnh vực tai mũi họng, bệnh có 3 dạng là cốt tủy viêm xương hàm trên, cốt tủy viêm sàn sọ và viêm xoang nấm xâm lấn. Các số liệu cho thấy, sau đại dịch Covid-19, tần suất người dân bị cốt tủy viêm tăng ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch, tiểu đường không điều trị.
Ở Việt Nam, nhiều ca cốt tủy viêm hậu Covid-19 cũng được ghi nhận. Thống kê trong giai đoạn từ 2019 đến nay, Bệnh viện Tai Mũi Họng TPHCM đã tiếp nhận 41 trường hợp gặp phải tình trạng trên. Trong đó, đa số là người trên 50 tuổi, với triệu chứng cơ năng thường gặp nhất là nhức đầu, chảy mũi và sưng mặt.
Khi nội soi mũi xoang các bệnh nhân, nổi bật là hình ảnh nhiều mủ đục từ khe mũi, niêm mạc hoại tử. Trên ảnh CT scan ghi nhận chủ yếu ở các ca lâm sàng tình trạng hủy dưới 3 xương (xương hàm trên, xương gò má và xương hốc mắt).
Trường hợp nặng nhất trong các ca báo cáo có ảnh CT ghi nhận viêm hàng loạt xương, xoang và đỉnh hốc mắt. Khi cấy mủ làm vi sinh học, nghiên cứu ghi nhận vi khuẩn nuôi cấy được nhiều nhất là Staphylococci (9/41), kế đến là Klebsiela, Streptococci…
Đáng chú ý, có 17 trường hợp không cấy được vi trùng. Ngoài ra, nấm xâm lấn dạng Mucor (nấm đen) cũng lần đầu được ghi nhận tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TPHCM trong giai đoạn 2022-2023 (9 ca).
Về kết quả điều trị, có 22 trường hợp khỏi bệnh, 15 ca cải thiện thị lực, 11 người đang trong giai đoạn theo dõi (với tình trạng mắt còn sưng nề và sụp mi, mù…), 2 ca tái phát bệnh và 6 trường hợp tử vong.
Một bệnh viện khác ở TPHCM (trực thuộc Bộ Y tế) cũng báo cáo 29 ca cốt tủy viêm từ tháng 9/2021 đến tháng 7/2022. Trong đó, có 7 bệnh nhân đã tử vong, nhiều trường hợp ghi nhận bị đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh thận mạn. Về kết quả nuôi cấy bệnh phẩm, đa số bệnh nhân nhiễm nấm Aspergillus hoặc nấm Mucor.
Các nghiên cứu viên tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TPHCM kết luận, bệnh lý cốt tủy viêm xương trước đại dịch Covid-19 thường ít gặp, nhưng hiện nay có xu hướng tăng dần.
Qua việc hồi cứu các ca bệnh, nhóm tác giả ghi nhận nếu chẩn đoán, đánh giá và xử trí tích cực ban đầu (như dùng kháng sinh đúng và đủ, phẫu thuật kịp thời) sẽ cứu sống bệnh nhân, cũng như tăng khả năng phục hồi thị lực.
Ngoài ra, vẫn có những trường hợp bị cốt tủy viêm xương hàm trên, xương sàn sọ nhưng bệnh nhân không ghi nhận mắc Covid-19.
