Liên tục nhiều vụ tai nạn ngạt nước, đuối nước xảy ra trong thời gian qua khiến nhiều lo sợ về nguy cơ xảy ra tai nạn tương tự.

Việc nắm được thao tác sơ cấp cứu cơ bản cho người bị ngạt nước là kỹ năng hữu ích giúp bạn có thể cứu sống được tính mạng trong gang tấc.

4 phút vàng cứu người ngạt nước

Bác sĩ Lê Quang Mỹ, khoa Ngoại Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM), cho biết đuối nước là tai nạn hay gặp, xảy ra trong khi bơi, đi thuyền và trong các hoạt động dưới nước.

Tuy nhiên, tai nạn này cũng có thể xảy ra tại nhà như trong bồn nước, chum vại, rãnh nước… dẫn đến hậu quả thương tâm.

Với người bị ngạt nước, thời điểm vàng sơ cứu là ngay từ khi có cơn ngừng thở đầu tiên, tức là trong vòng 1-4 phút đầu khi bị chìm trong nước. Song song đó, nạn nhân cần được xử lý tốt các chấn thương kèm theo (đặc biệt là chấn thương đầu cổ và cột sống).

Nguyên tắc cấp cứu ngạt nước là tại chỗ, khẩn trương, đúng phương pháp với mục đích giải phóng đường thở và cung cấp oxy cho nạn nhân.

Thao tác sơ cấp cứu người ngạt nước

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM), hướng dẫn thao tác sơ cấp cứu người bị ngạt nước như sau:

- Bước 1: Nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi mặt nước bằng cách đưa cánh tay, cây sào dài cho nạn nhân nắm, ném phao hoặc vớt nạn nhân lên.

- Bước 2: Đặt nạn nhân nằm chỗ khô ráo, thoáng khí. Nếu nạn nhân bất tỉnh, hãy kiểm tra xem nạn nhân còn thở hay không bằng cách quan sát sự di động của lồng ngực.

+ Nếu lồng ngực không di động, tức là nạn nhân ngưng thở. Lúc này, bạn hãy tiến hành ấn tim ngoài lồng ngực ở nửa dưới xương ức.

Phối hợp ấn tim và thổi ngạt theo tỷ lệ 15/2 (2 cấp cứu viên) hoặc 30/2 (một cấp cứu viên) trong 2 phút rồi đánh giá lại xem nạn nhân có thở lại được không, môi có hồng không, có phản ứng khi lay gọi, kích thích đau không. Nếu không, bạn hãy tiếp tục các động tác cấp cứu này ngay cả trên đường chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế.

+ Nếu nạn nhân còn tự thở, hãy đặt nạn nhân ở tư thế an toàn là nằm nghiêng một bên để chất nôn dễ thoát ra ngoài. Nếu nạn nhân nôn ói, bạn nên tháo bỏ quần áo ướt và giữ ấm bằng cách đắp chăn, khăn khô lên người nạn nhân.

Sau đó, bạn hãy nhanh chóng đưa họ đến cơ sở y tế ngay cả khi nạn nhân có vẻ như bình thường hoặc đã hồi phục hoàn toàn sau sơ cứu. Nguyên nhân là nguy cơ khó thở thứ phát có thể xảy ra vài giờ sau ngạt nước.

Bác sĩ Lê Quang Mỹ lưu ý thêm là nên đặt nạn nhân nằm nghiêng, móc hết dị vật, đàm nhớt trong họng để giải phóng đường thở.

Nếu có hai người cấp cứu, một người phụ trách ấn tim ngoài lồng ngực, một người hà hơi thổi ngạt, kiên trì thực hiện cho đến khi nạn nhân hồi tỉnh trở lại hoặc cho đến khi nạn nhân được đưa đến cơ sở y tế gần nhất.

Sai lầm cần tránh khi cứu người ngạt nước

Theo bác sĩ Tiến, phần lớn nạn nhân bị ngạt nước khi đưa đến cấp cứu tại các bệnh viện không được sơ cứu hay sơ cứu không đúng cách dẫn đến tử vong hoặc di chứng não do thiếu oxy.

Một số biện pháp sơ cứu không nên áp dụng là;

- Bỏ nhiều thời gian cho việc xốc nước: Động tác dốc ngược nạn nhân không cần thiết và không nên thực hiện vì thường lượng nước vào phổi rất ít chứ không phải phổi chứa đầy nước như nhiều người thường nghĩ. Việc xốc nước có thể làm chậm thời gian cấp cứu thổi ngạt và tăng nguy cơ hít sặc.

- Lăn lu, hơ lửa: Việc này nhằm mục đích “rút nước” trong cơ thể trẻ ra, song phương pháp này không hiệu quả, thậm chí còn gây bỏng cho nạn nhân.

- Các nạn nhân ngưng thở ngưng tim không được cấp cứu thổi ngạt và ấn tim tại nơi xảy ra tai nạn hoặc trong lúc vận chuyển tới cơ sở y tế. Điều này làm cho não và các cơ quan thiếu oxy kéo dài, nạn nhân dễ bị chết tế bào não, dẫn tới tử vong hoặc di chứng não nặng nề.