Mỗi khi Tết đến - xuân về, bên cạnh mâm ngũ quả đặc trưng, trên khu vực bàn thờ gia tiên của gia đình tôi cũng như nhiều gia đình ở các miền quê khác còn thường dựng hai cây mía thật to và thẳng. Đối với người Việt, mỗi sản vật được chọn để dâng lên bàn thờ gia tiên đều hàm chứa trong đó những ý nghĩa. Việc cây mía được sử dụng trong nghi lễ thờ cúng trong ngày Tết cổ truyền cũng như vậy.

Theo tín ngưỡng của người Việt, cây mía tượng trưng cho cái thang vì có từng đốt giống như từng bậc thang. Cây thang mía giúp vong linh ông bà, tổ tiên về trần gian ăn Tết cùng con cháu. Nguồn gốc của tín ngưỡng này ít nhiều gắn liền với văn hoá nông nghiệp của người Việt từ xa xưa.

Cây mía cũng còn tượng trưng cho sự giao hòa trời - đất, kết nối hai thế giới âm - dương. Tán lá mía tượng trưng cho mây, trời. Gốc, rễ mía tượng trưng cho đất, nguồn cội. Những dóng mía lúc này như những nấc thang nối liền đất - trời, âm - dương, dẫn đón linh hồn tổ tiên từ trên trời trở về hạ giới để sum vầy cùng con cháu trong những ngày đầu năm mới.

Mía cũng là loại cây có vị ngọt thể hiện ước mong cuộc sống may mắn ngọt ngào khi thờ cúng. Đón năm mới ông bà thờ mía cầu mong một năm thuận lợi, may mắn, ngọt ngào. Mía có sự rắn chắc và vươn cao tượng trưng cho sức khoẻ và sự thành công... Chính vì vậy, cây mía không chỉ đơn thuần là sản vật dâng cúng gia tiên mà đã trở thành một biểu tượng văn hoá tâm linh của người Việt. 

Nhiều người cũng hay mua mía đầu năm để cầu mong thuận lợi ngọt ngào như mía. Nhiều người đi lễ chùa cũng thường mua mía mang về làm cây lộc đầu năm. 

Khi mua cây mía nên chọn cây to, thẳng, rắn chắn, không bị sâu đục. Lá mía còn tươi và còn dài. Nếu mía có hoa càng tốt.

Mía nên chọn là mía đen thay vì mía trắng vì cây mía đen rắn chắc và thân to hơn mía trắng. Mía trắng thân mảnh khảnh không vững chắc và hay bị cong.

*Thông tin mang tính tham khảo chiêm nghiệm