Phim hài Tết được xem là một trong những đặc sản của thị trường giải trí phía Bắc. Thời cực thịnh của băng đĩa, phim hài Tết được đông đảo khán giả ưa chuộng, gắn liền với nhiều thế hệ khán giả. Khi băng đĩa "chết", phim hài Tết chuyển sang hình thức phát hành online, và vẫn tiếp tục phát triển.
Năm 2019, nhiều phim hài Tết, thuộc các đề tài khác nhau được thực hiện, trong đó không ít phim có tới hàng triệu lượt xem, đồng thời được phát trên nhiều kênh truyền hình, cả trung ương và địa phương.
Tuy nhiên, chất lượng lại "thượng vàng hạ cám". Bên cạnh những phim có thông điệp xã hội, cũng không ít tác phẩm vẫn xuất hiện chân dài, cảnh nóng nhảm nhí, không phù hợp với nội dung kịch bản.
"Câu khách bằng cảnh nóng là lỗi thời"
Báo chí từng tốn không ít "giấy mực" trong phê phán vấn nạn hài nhảm, nhưng trên thị trường hài Tết 2019 cảnh nóng vẫn tồn tại. Tuy đã giảm so với những năm trước, nhưng một vài phim mới vẫn "cố đấm ăn xôi". Vấn nạn hài nhảm nhiều lần khiến chính giới trong nghề bức xúc.
Trong buổi ra mắt phim hài Tết Cưới đi kẻo ế 3, đạo diễn, NSND Khải Hưng thẳng thắn cho rằng việc sử dụng chân dài để câu khách trong phim hài là "trào lưu ngu ngốc". Theo đạo diễn gạo cội, không việc gì phải làm như vậy vì "thời buổi mạng Internet bùng nổ, không có cơ sở gì để tìm cảnh nóng ở phim hài".
"Việc lồng ghép cảnh nóng vào phim hài rất dở hơi và tôi cho những quan điểm này quá lỗi thời. Nếu nói về cập nhật, suy nghĩ như vậy là ấu trĩ. Cách đây 20 năm, khi Internet vẫn còn là khái niệm xa lạ, thì những chiêu trò này có thể ăn khách khi khán giả tò mò về sự mập mờ giữa cảnh này với cảnh khác, nhưng bây giờ đâu còn ai cần nữa", đạo diễn nhấn mạnh.
Theo đạo diễn Khải Hưng, hài chỉ sống được khi có thông điệp. Người ta xem năm này qua năm khác vẫn nhớ. Phục vụ đối tượng bình dân là tốt nhưng đừng làm chuyện tầm phào. Ai làm hài để khoe thân là sai lầm.
"Người ta sẽ xem về những giá trị đó và nghiền ngẫm lại những chi tiết còn những câu chuyện tầm phào khán giả sẽ chỉ xem một lần và quên ngay. Thực ra mà nói, hài muôn thuở là những tình huống mới khiến người ta cười được, còn những chiêu trò khiến tiếng cười gượng gạo hay khoe thân, cảnh nóng, chẳng ai cười cả", nguyên giám đốc VFC khẳng định.
Quan điểm của NSND Khải Hưng được nhiều người đồng tình. Nhiều ý kiến cho rằng phim hài Tết miền Bắc vốn gắn với thương hiệu của tiếng cười sâu cay, gửi gắm nhiều thông điệp xã hội. Thương hiệu này gắn liền với nhiều thế hệ khán giả, do vậy, không nhất thiết phải nhảm nhí mới có khán giả.
"Phim của tôi đều được duyệt"
NSND Trung Hiếu là một trong những gương mặt của hài Tết. Dịp Tết 2019, anh tham gia đóng chính trong phim Tết vui phết: Mr. Lù. Đây là bộ phim không có bất cứ cảnh nóng nào, và được đón nhận vì gửi gắm thông điệp nhân văn. Tuy nhiên, Trung Hiếu cũng lại là diễn viên tham gia phim Đại gia chân đất phần 9, phim này nhiều năm có cảnh nóng gây tranh cãi.
Về chất lượng phim hài Tết những năm gần đây, Trung Hiếu khẳng định Việt Nam là văn hóa Á Đông, do vậy sự dân dã vẫn rất được khán giả yêu thích. Tuy vậy, anh khẳng định cái gì quá, câu khách, lạm dụng cũng không tốt.
"Và khi nhận thức của khán giả tốt hơn, dân trí cao hơn, phim câu khách bằng cảnh nóng sẽ rất khó có thể tồn tại, buộc phải thay đổi", anh nhấn mạnh.
Trong khi đó, đạo diễn Trần Bình Trọng, đạo diễn và tác giả kịch bản của Đại gia chân đất 9 khẳng định với Zing.vn rằng, anh không làm hài bác học.
"Cái này phải nói thật với nhau là tôi không làm hài bác học. Hài của tôi là hài giải trí. Bác học đã có chương trình Táo Quân, họ làm rồi. Tôi là tiếng cười dân dã thôi. Nhưng nói không có thông điệp là cũng không phải" anh cho hay.
Đạo diễn Trần Bình Trọng chia sẻ anh cũng luôn cài nhiều thông điệp như về môi trường, về phân biệt giàu nghèo trong phim.
"Không phải tôi cứ phải mở cảnh phim ra để nói rõ cho mọi người, đôi khi nhiều người chưa hiểu hết ý của tôi, chứ bất kỳ phim nào của tôi cũng có thông điệp. Nhưng tôi không đặt nặng sự trào phúng. Vì nếu muốn tác phẩm có thông điệp, phim truyền hình, điện ảnh đã làm. Tôi phục vụ số đông, không đào sâu các vấn đề nhức nhối của xã hội. Tiêu chí của tôi là hài, trước hết phải có tiếng cười", anh nhấn mạnh.
Về việc bị cho là lạm dụng cảnh nóng trong nhiều năm, đạo diễn Trần Bình Trọng cũng khẳng định phim của anh luôn được duyệt.
"Phim của tôi luôn được duyệt qua Cục Điện ảnh, được kiểm duyệt đàng hoàng mới phát hành sao lại nói như phim cấp 3 được. Năm 2016, phim của tôi nhiều người cho là có cảnh nóng, dung tục nhưng đều được duyệt bởi Hội đồng nghệ thuật duyệt phim quốc gia. Thế nên, đôi khi mọi người nhận xét hơi nặng", anh cho hay.
Người trong cuộc nói gì?
Đạo diễn Trần Bình Trọng cho biết anh luôn lắng nghe ý kiến của mọi người, và thực tế năm nay, anh cũng đã làm chỉn chu và tiết chế hơn.
Tuy nhiên, khi một số phim đã tiết chế, lại cũng có phim mới "cố đấm ăn xôi", như phim Bản nhiều vợ của Ngọc Bảo. Đây là phim hài Tết 2019 bị phản ứng dữ dội nhất vì nhiều cảnh quay "rẻ tiền", câu khách.
Nhiều ý kiến cho rằng Bản nhiều vợ không xứng đáng là bộ phim hài dù cũng có nghệ sĩ nổi tiếng tham gia đóng. Trong khi đó, đạo diễn Trần Bình Trọng khẳng định rõ ràng phim này thực hiện có phần dựa vào Làng ế vợ của anh để xây dựng thành Bản nhiều vợ.
Chiến Thắng, là một trong những diễn viên tham gia phim, anh cho rằng lỗi phần lớn thuộc đạo diễn.
"Nói thật, phim này, tôi chủ quan, không đọc trước kịch bản. Vì có mối quan hệ thân quen với đạo diễn nên tôi nhận. Ban đầu, thấy phim có sự tham gia của NSND Trần Nhượng, nên tôi yên tâm. Đến hôm cả ê-kíp gần 100 người lặn lội lên tận Lai Châu để quay, tôi mới cầm kịch bản", diễn viên phân trần.
Theo lời Chiến Thắng, những cảnh quay ban đầu thì cũng chẳng có gì. Quay đến ngày thứ hai, thứ ba, anh thấy nhiều cảnh không ổn nên có góp ý nhưng đạo diễn bảo "không sao, chỉ có đoạn ngắn thôi".
"Tính tôi vốn cả nể, nhất là chỗ quen biết, lại đi cả đoạn đường xa đến điểm quay. Không lẽ lên đến nơi rồi, quay được 1-2 ngày rồi mà mình bỏ về thì cũng tội cho anh em. Tôi xin rút kinh nghiệm và cẩn thận hơn để không còn trường hợp như vậy", anh giãi bày.
