Trong mùa muỗi sinh sôi, đặc biệt là mùa mưa lũ, mùa dịch sốt xuất huyết... việc áp dụng các biện pháp đuổi muỗi và bảo vệ khỏi muỗi cắn rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe. Nhang muỗi hiện được sử dụng rộng rãi để đuổi muỗi và các loại côn trùng.

Nhang muỗi hay hương muỗi được phát minh vào năm 1890 bởi Eiichiro Ueyama, người Nhật Bản. Ueyama là một dược sĩ đã tìm cách tạo ra một phương pháp hiệu quả để đuổi muỗi khỏi cửa hàng thuốc của mình. Ông đã kết hợp bột thủy cúc, một loại thuốc trừ sâu tự nhiên có nguồn gốc từ hoa cúc, với bột than củi và tạo ra một vòng xoắn ốc có thể cháy từ từ để giải phóng khói.

Nhang muỗi lần đầu tiên được bán trên thị trường vào những năm 1960 và nó nhanh chóng trở nên phổ biến trên toàn thế giới. Ngày nay, nhang muỗi được sử dụng rộng rãi và được coi là một phương pháp hiệu quả để đuổi muỗi và ngăn ngừa côn trùng.

Nhang muỗi thường có dạng cuộn tròn hoặc dạng lá, được thiết kế để đốt cháy chậm dần và tỏa ra mùi hương và hợp chất có khả năng xua đuổi muỗi.

1. Thành phần của nhang muỗi

Thành phần của nhang muỗi có thể khác nhau tùy theo nhãn hiệu và nhà sản xuất, nhưng hầu hết đều chứa các thành phần chống muỗi như permethrin, pyrethrum hoặc các chất tương tự khác. Nói chung, nhang muỗi chứa các thành phần sau:

• Thuốc chống côn trùng: Permethrin và/hoặc pyrethrum là những hoạt chất phổ biến nhất trong nhang muỗi. Đây là thuốc chống côn trùng có tác dụng tiếp xúc để kiểm soát và ngăn chặn sự phát triển của các loại côn trùng gây hại, bao gồm muỗi, ve, bọ chét, bọ gậy, và nhiều loại côn trùng khác. Cơ chế hoạt động là dựa trên việc tạo ra một tình trạng mất cân bằng ion trong hệ thần kinh của côn trùng, dẫn đến sự gián đoạn trong truyền tín hiệu thần kinh và cuối cùng là sự tê liệt và tiêu diệt của côn trùng.
• Nhiên liệu và chất kết dính: Hầu hết các nhang muỗi đều chứa chất kết dính để giữ hình dạng của nhang và tạo điều kiện cho nhang cháy. Để làm cho vòng xoắn cháy chậm, người ta thường cho thêm nhiên liệu như củi hoặc bột dừa.
• Hương liệu: Để cải thiện mùi và làm cho nhang muỗi trở nên dễ chịu hơn khi sử dụng, một số loại hương liệu đôi khi được thêm vào. Các mùi hương phổ biến bao gồm sả, oải hương, phong lữ, bạch đàn, bạc hà và các loại tinh dầu khác.

2. Thận trọng với tác dụng phụ của nhang muỗi

Mặc dù các sản phẩm nhang muỗi nói chung là an toàn, nhưng việc tiếp xúc với khói nhang trong thời gian dài có thể gây ra những rủi ro sức khỏe.

Theo Viện Y tế Quốc gia Mỹ, tiếp xúc với khói của nhang muỗi có thể gây ra những rủi ro sức khỏe cấp tính và mạn tính đáng kể. Ước tính các hạt vật chất được tạo ra từ việc đốt một nhang muỗi tương đương với việc đốt 75 đến 137 điếu thuốc lá.

Một số người hít khói nhang có thể gặp các tác dụng phụ, bao gồm:

• Vấn đề về đường hô hấp: Một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất của việc sử dụng nhang muỗi là các vấn đề về hô hấp. Permethrin trong khói nhang muỗi có thể gây kích ứng mắt, mũi và cổ họng. Tiếp xúc kéo dài với các hóa chất này có thể dẫn đến ho, thở khò khè và các vấn đề về hô hấp khác. Đặc biệt, đối với những người mắc bệnh hen suyễn hoặc các bệnh về đường hô hấp khác, khói từ nhang muỗi có thể gây ra cơn hen suyễn hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng của họ.
• Phản ứng dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với hóa chất trong nhang muỗi và việc tiếp xúc với khói thuốc có thể gây ra phản ứng dị ứng. Các triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng và có thể bao gồm phát ban, nổi mề đay, sưng tấy và khó thở.
• Đau đầu, buồn nôn: Mặc dù permethrin thường không gây nguy hiểm nghiêm trọng đối với người, nhưng tiếp xúc với nồng độ cao có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, chói mắt, buồn ngủ, mệt mỏi và buồn nôn.

3. Làm gì để sử dụng nhang muỗi an toàn?

Vì những nguy cơ và tác dụng phụ không mong muốn nói trên, việc sử dụng nhang đuổi muỗi nên được thực hiện cẩn thận và theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

- Chọn sản phẩm đáng tin cậy: Chọn nhang chống muỗi từ các nhà sản xuất uy tín, được cấp phép và có các thành phần an toàn. Tránh sử dụng những sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc không có thông tin liên quan đến thành phần chất chống muỗi.

- Thận trọng khi nhà có trẻ nhỏ, người già, người bệnh hen suyễn: Trong môi trường có sự xuất hiện của trẻ em, người già và những người có vấn đề về hô hấp, nên cân nhắc sử dụng các biện pháp kiểm soát côn trùng khác để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho tất cả mọi người.

- Đặt nhang ở vị trí an toàn: Đặt nhang ở một vị trí an toàn, xa tầm tay của trẻ em và các vật dụng dễ cháy. Đốt nhang ở không gian thông thoáng, để giảm nguy cơ hít thở khói nhang.

- Không nên hít thở trực tiếp: Tránh hít thở trực tiếp khói từ nhang chống muỗi.

- Theo dõi tác dụng phụ: Nếu có bất kỳ biểu hiện kích ứng da, mắt hoặc hô hấp sau khi sử dụng nhang chống muỗi, hãy ngưng sử dụng ngay lập tức và tìm kiếm tư vấn y tế nếu cần.

Ngoài việc sử dụng nhang chống muỗi, cũng nên áp dụng các biện pháp bổ sung khác như mặc quần áo dài, sử dụng cửa lưới chống muỗi, kem bôi chống muỗi. Loại bỏ nơi sinh sống của muỗi, đặc biệt chú ý đến nơi có nước đọng trong hoặc xung quanh nhà.