Trong những năm gần đây, lừa đảo thông qua những cuộc điện thoại mạo danh công an, viện kiểm sát, ngân hàng, nhà mạng, cơ quan chức năng… đang là thủ đoạn được kẻ gian sử dụng nhằm “đánh bẫy” người dùng viễn thông.
Đáng chú ý, hiện tượng này có xu hướng gia tăng và diễn biến ngày càng phức tạp, gây bức xúc trong dư luận xã hội, ảnh hưởng đến hoạt động của nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Với những chiêu trò như: giả danh cơ quan công an để thông báo liên quan đến vụ án ma túy; mạo danh ngân hàng để yêu cầu cung cấp tài khoản cá nhân; lợi dụng doanh nghiệp để thông báo trúng thưởng… kẻ gian đã đánh trúng được tâm lý sợ trách nhiệm, ham lời của nhiều nạn nhân, từ đó dễ dàng chiếm đoạt tài sản. Thực tế đã ghi nhận nhiều vụ lừa đảo dạng này lên tới hàng trăm, thậm chí là hàng tỷ đồng.
Theo các chuyên gia, khi nhận được những cuộc gọi có nội dung dưới đây thì nên tắt máy vì đó thường là các "bẫy" của bọn lừa đảo:
- Nếu bạn nhận được tin nhắn thông báo sim điện thoại sẽ bị khóa sau 2 giờ nữa nếu không nâng cấp lên sim 4G hoặc 5G, sau đó có người gọi điện, tự xưng là nhân viên nhà mạng, đọc chính xác nhiều thông tin cá nhân của bạn rồi yêu cầu bạn nhắn tin theo hướng dẫn để nâng cấp sim điện thoại, tuyệt đối đừng nghe theo.
- Những cuộc gọi lạ với lời mời chào hấp dẫn về hoa hồng (có thể lên đến hàng chục phần trăm nếu ứng tiền ra trước) cũng là lừa bịp. Có những người sau khi hưởng số tiền nhỏ đã tin tưởng ứng ra số tiền lớn và đó là khi khi kẻ lừa đảo lộ mặt.
-Các cuộc gọi tự xưng là cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án, nhân viên ngân hàng... gọi điện yêu cầu cung cấp thông tin thẻ ngân hàng để nhận gửi bưu phẩm hoặc giấy triệu tập, chuyển tiền vào tài khoản chỉ định trước để phục vụ điều tra… Bởi theo quy định của pháp luật hiện hành, để giải quyết các hành vi vi phạm, cơ quan chức năng phải làm việc trực tiếp với công dân. Đồng thời, cũng không có quy định cho phép cơ quan chức năng được yêu cầu công dân nộp tiền qua điện thoại.
-Các cuộc gọi có đầu số lạ: Người sử dụng điện thoại nên cảnh giác với các cuộc gọi nhỡ quốc tế. Các cuộc gọi, tin nhắn quốc tế đến sẽ hiển thị dấu cộng (+) hoặc hoặc dãy số 00 ở đầu, hai số tiếp theo không phải là 84 (Mã nước Việt Nam), ví dụ như: Modova (+373), Tunisia (+216), Equatorial Guinea (+240), Burkina Faso (+226)… Các cuộc gọi này được nháy máy từ thuê bao nước ngoài tới các số điện thoại di động trong nước nhằm mục đích lừa đảo để người sử dụng gọi lại và phát sinh cước viễn thông rất cao. Do đó, nên cân nhắc khi gọi lại các cuộc điện thoại có đầu số quốc tế nếu không phải từ người quen biết
-Cuộc gọi yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng: Trên thực tế, đã có rất nhiều người bị đánh cắp thông tin để chiếm đoạt tài sản từ các cuộc điện thoại. Thủ đoạn lừa đảo của chúng thường là: Thông báo thông tin giả về việc trúng thưởng từ ngân hàng hoặc các công ty lớn, yêu cầu cung cấp mật khẩu OTP khách hàng hay lấy lý do nào đó yêu cầu cung cấp thông tin về thẻ hoặc tài khoản ngân hàng. Ngoài ra, các đối tượng lừa đảo còn giả mạo cán bộ ngân hàng, yêu cầu cung cấp mật khẩu, mã PIN hoặc thông tin thẻ để xử lý sự cố liên quan đến các dịch vụ ngân hàng hoặc thẻ.
Trước tình trạng lừa đảo qua điện thoại ngày càng gia tăng, đại diện Cục Viễn thông đã đưa ra lời khuyên khi nhận được cuộc gọi rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo, người dân cần bình tĩnh, thực hiện phản ánh tới đầu số 156 thông qua hai cách: Gửi tin nhắn hoặc gọi điện thoại tới đầu số 156 như sau:
Cách thứ nhất: Khách hàng gửi tin nhắn (miễn phí) tới đầu số 156, đối với tin nhắn rác, soạn tin theo cú pháp: S (số điện thoại - nguồn phát tán) (nội dung phản ánh) gửi 156 (hoặc 5656).
Đối với cuộc gọi có dấu hiệu gọi rác, khách hàng soạn tin theo cú pháp: V (số điện thoại - nguồn phát tán) (nội dung phản ánh) gửi 156 (hoặc 5656).
Đối với cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo, khách hàng soạn tin theo cú pháp: LD (số điện thoại - nguồn phát tán) (nội dung phản ánh) gửi 156 (hoặc 5656).
Cách thứ hai: Khách hàng gọi tới đầu số 156 (miễn phí) để cung cấp thông tin (về số điện thoại vừa thực hiện cuộc gọi có dấu hiệu thực hiện cuộc gọi rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo; trích dẫn một số nội dung có liên quan...). Nội dung phản ánh theo hướng dẫn của bộ phận chăm sóc khách hàng của các nhà mạng.
Từ đó, sẽ yêu cầu xác thực lại thông tin thuê bao, xử lý vi phạm nếu thông tin thuê bao không đúng quy định theo Điểm e, Khoản 7 Điều 1 Nghị định 49/2017/NĐ-CP (tạm dừng cung cấp dịch vụ viễn thông một chiều, tiếp theo tạm dừng cung cấp dịch vụ viễn thông hai chiều nếu không thực hiện và tiếp theo là thanh lý hợp đồng, chấm dứt cung cấp dịch vụ viễn thông).
Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) khuyến cáo, khi nhận được các tin nhắn, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo, người dân cần lưu lại bằng chứng (tin nhắn hoặc ghi âm cuộc gọi) và phản ánh tới doanh nghiệp viễn thông quản lý thuê bao để yêu cầu xử lý. Bên cạnh đó, người dân cần cung cấp bằng chứng tới cơ quan công an gần nhất để đề nghị xử lý vi phạm theo pháp luật.
Cơ quan công an khuyến cáo người dân tuyệt đối không làm theo bất kỳ yêu cầu nào của các tin nhắn, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo như đã nói ở trên.
