Cô em thảng thốt gọi điện hẹn. Gặp tôi, khuôn mặt em thẫn thờ, mắt căng mọng. Chồng em mới đề nghị ly hôn. Anh nói đã tìm thấy người phụ nữ anh ta yêu và được yêu, không muốn lừa dối cả hai người phụ nữ nên quyết định nói lời chia tay với vợ. Nhẹ như không.
Sau hơn 10 năm bên nhau, con cái có đủ, ngọt bùi gì cũng đã trải, sẽ chẳng sốc nếu như bao lâu nay gia đình em không nổi tiếng là êm ấm, vợ chồng như một cặp trời sinh, con cái xinh đẹp ngoan ngoãn. Nhưng sự thật vẫn hiển nhiên như những cái gạch đầu dòng trên giấy chồng em đã viết ra sẵn cho vợ - một lộ trình để gia đình đó xa nhau.
Nhiều người sẽ bảo làm gì có chuyện như vậy, đàn ông ngoại tình khi chưa bị phát hiện thì cứ tận hưởng cảm giác thú vị của “công cuộc cơi nới”, mắc gì mà về bỏ vợ. Điều đó có thể đúng, nhưng chỉ đúng nếu bạn lấy một anh chồng Việt Nam hay một anh châu Á với những tư tưởng, giềng mối gia đình truyền thống. Một gia đình Việt Nam có quá nhiều ràng buộc, hai người kết hôn không chỉ là hai cá thể riêng biệt kết hợp, mà còn là sự kết hợp của hai gia đình, hai dòng họ. Một cơn ho của cặp vợ chồng trẻ có khi cũng đủ khiến phải tổ chức một cuộc họp gia đình, thế nên việc ly hôn cũng chẳng thể đơn giản.
Nhưng với người nước ngoài, nhất là với những nước phương Tây có tư tưởng bình đẳng, cá nhân, cái tôi mỗi người được đề cao, lòng chung thủy và sự thành thật được coi là thước đo của đạo đức, thì việc thẳng thắn chia tay nhau là điều dễ hiểu. Khi đứng trước mặt nhau trong hôn lễ, dù trước mặt cha xứ hay người chủ hôn của tòa thị chính, người ta cũng đã trao nhau lời thề chung thủy.
Chung thủy không có nghĩa là không còn được yêu ai khác nữa, chung thủy có nghĩa là trọn vẹn là của nhau cho tới tận giây phút cuối cùng của tình yêu. Nên nhớ, giây phút cuối cùng của tình yêu không phải giây phút cuối cùng của cuộc đời. Mà tình yêu vốn là thứ dễ biến hình nhất. Hôm nay thề nguyền yêu nhau nhưng không có nghĩa sẽ yêu nhau đến hết cuộc đời. Ngày mai trên đường đời, bất chợt gặp một ai khác, trái tim lại rung lên thì cái tình yêu vốn có ngày hôm qua đã là dĩ vãng. Cũng có khi chẳng vì một ai cả, đơn giản là thời gian đã khiến cho tình cảm đôi lứa nhạt phai, đến nỗi chẳng còn chút xúc cảm nào dành cho nhau nữa. Đến mức, nhìn vào mặt nhau cũng làm ta nghẹt thở vì ngột ngạt.
Chọn cách nào khi tình yêu đã lụi tàn? Một cặp vợ chồng Việt Nam dễ chọn cách sống vì con, vì gia đình, cha mẹ, họ hàng. Trừ khi mâu thuẫn bị đẩy lên đến cao trào, còn không, chẳng cặp vợ chồng nào can đảm chia tay chỉ vì theo năm tháng tình yêu đã nhạt phai. Kể cả khi bị phản bội, họ cũng dễ dàng ru ngủ bằng lý lẽ, tha thứ vì con và rồi không dằn vặt nhau cũng dằn vặt mình. Bởi tha thứ không có nghĩa là quên. Quay về không có nghĩa là buông bỏ.
Với người phương Tây thì khác. Họ đặt cao trách nhiệm với bản thân mình nhiều hơn vì người khác. Cuộc hôn nhân của một người phương Tây đơn thuần là sự ràng buộc giữa hai người với nhau, hoàn toàn không bị chi phối bởi cha mẹ, họ hàng. Với con cái, có đôi chút chi phối, nhưng cũng chỉ đơn giản là làm sao để con bớt bị thiệt thòi nhất, để vẫn trách nhiệm với con nhất có thể, chứ chẳng ai vì con mà duy trì một cuộc hôn nhân sứt mẻ. Chính vì lẽ đó, đừng ngạc nhiên nếu hôm nay vợ/chồng bạn (là một người phương Tây) nồng nàn bên bạn mà tuần sau, tháng sau đôi khi chỉ là ngày hôm sau đã rất nghiêm túc khi nói với bạn: “Em/anh muốn nói chuyện. Mình ly hôn nhé!”.
Tôi chứng kiến khá nhiều cặp đôi vợ Việt chồng Tây hay vợ Tây chồng Việt chia tay “trong chớp mắt”. Ban đầu cũng sốc bởi cách họ hành xử với nhau, sau thì lạ lẫm bởi hậu chia tay họ vẫn đàng hoàng với nhau như một người bạn. Đến mức có lần vào bữa tiệc, tôi được nghe gia chủ giới thiệu thế này: “Đây là vợ của chồng cũ vợ tôi và đây là chồng mới của vợ cũ tôi”. Thế đấy, chia tay đâu hẳn đã là kết thúc.
Và tôi thật sự ấn tượng với tin nhắn của chồng cô em sáng nay: “Hạnh phúc riêng biệt hơn là buồn cùng nhau”.
