Mới đây, truyền thông trong nước và quốc tế xôn xao vụ việc 2 nghệ sĩ người Việt Nam bao gồm một diễn viên và một nhạc sĩ bị cáo buộc hành vi hiếp dâm cô gái 17 tuổi người Anh.
Phóng viên Zing đã có cuộc trao đổi vụ việc này với tiến sĩ, luật sư Nguyễn Thành Tô.
- Theo anh, nếu có vai trò là luật sư của 2 nghệ sĩ, anh nhận định thế nào về vụ việc?
- Trên thực tế, khi tiếp nhận vụ án, bất kể ở Việt Nam hay tại phương Tây, điều quan trọng nhất luật sư muốn biết là cảnh sát đã có chứng cứ gì. Chứng cứ cảnh sát giữ là điều rất quan trọng, bởi khi tòa xử án sẽ căn cứ theo chứng cứ mà cảnh sát có.
Còn về yếu tố khách quan, luật sư sẽ quan tâm giả dụ người nghệ sĩ dùng chất kích thích như rượu, bia hay không? Ở phương Tây, có thể coi đây là hình thức giảm nhẹ, vì khi con người sử dụng rượu, bia sẽ gây mất kiểm soát, không giống với người bình thường.
Đứng trên góc độ là luật sư, tôi thấy hành vi của 2 nhạc sĩ và diễn viên chưa tới mức nghiêm trọng và cực kỳ nghiêm trọng. Nếu có những hành vi dẫn tới mức độ nói trên, họ đã bị bắt giam chứ không thể tại ngoại chờ tiếp tục điều tra được.
Lý do họ bị giữ hộ chiếu là để không thể rời khỏi Tây Ban Nha, bởi tòa chưa có quyết định cuối cùng. Hiện chưa thể khẳng định 2 người này có tội hay không, nhưng cảnh sát có căn cứ để truy tố tội của họ, thế nên họ vẫn chưa thể được rời khỏi Tây Ban Nha trong quá trình tiến hành điều tra.
- Anh có nhận xét thế nào về những lời cáo buộc được đưa ra cho 2 nghệ sĩ?
- Ở đây, độ tuổi của cô gái Anh không còn quá quan trọng, bởi họ bị tố cáo là xâm hại tình dục chứ không phải quan hệ với trẻ dưới vị thành niên. Xâm hại tình dục cũng không nhất thiết phải quan hệ tình dục mà chỉ đơn giản là dùng từ ngữ, hành động xâm hại đến cơ thể của người khác. Còn khi quan hệ tình dục mà không được sự đồng ý đó sẽ là hiếp dâm. Độ tuổi ở đây là điểm tăng nặng nhẹ để cấu thành hình sự.
- Có ý kiến cho rằng cô gái đó đã vui vẻ, thậm chí uống rượu cùng 2 người đàn ông, nhưng cuối cùng lại quay ngược lại kiện họ?
- Xét dưới góc độ xã hội học mà chưa cần dùng tới luật pháp, không riêng gì phương Tây mà ngay tại châu Á, người ta có thể đặt câu hỏi nghi vấn tại sao người con gái đó chấp nhận vui vẻ và đi cùng 2 người đàn ông đó rồi, giống như họ đã tạo điều kiện, nhưng lại quay ra kiện ngược lại.
Người phụ nữ họ có quyền đồng ý đi với người đàn ông: ăn, uống, chơi, nhảy,... đó là chuyện bình thường. Tuy nhiên, chúng ta đụng chạm vào cơ thể họ, đấy là chuyện khác. Họ có thể mặc đồ sexy ra ngoài đường, đến quán bar, quán nhậu, thậm chí ngồi cạnh chúng ta, nhưng điều đó không đồng nghĩa chúng ta được chạm vào thân thể của họ.
Đó cũng không thể coi là tình tiết giảm nhẹ. Pháp luật hình sự chỉ căn cứ vào chứng cứ và hành vi. Những vấn đề khách quan hay chủ quan bên ngoài không quá quan trọng.
- Có những giả thuyết đặt ra về những cạm bẫy và có những nghi vấn được đặt ra, quan điểm của anh thế nào?
- Thực ra, vụ án này theo kinh nghiệm của tôi, cảnh sát họ đã có chứng cứ đầy đủ hết rồi. Những vụ việc xâm hại tình dục, chứng cứ tìm rất dễ dàng: camera an ninh, nhân chứng, tin nhắn hay bất cứ hình thức gì đó. Khi đã đưa ra phiên tòa, họ phải nắm chắc chứng cứ trong tay. Phiên tòa chưa thể kết án ngay được là do pháp luật quy định, sau khi khởi tố vụ án, họ vẫn tiếp tục điều tra. Khi nào có kết quả điều tra cuối cùng, tòa mới có thể kết án.
- Chuyện cô gái trở về Anh có gây cản trở tới quá trình?
- Chuyện nạn nhân trở về nước hay không không quan trọng. Việc trẻ dưới 18 tuổi thì được chính phủ bảo trợ về nước là chuyện bình thường. Một phiên tòa hình sự xảy ra, bị hại có mặt ở phiên tòa đó hay không, không phải là vấn đề quyết định người phạm tội có tội hay không.
Cảnh sát Tây Ban Nha cảm thấy đã thu thập đủ chứng cứ rồi, họ cũng không nhất thiết phải giữ cô lại. Bởi cô đâu phải tội phạm. Người bị hại có thể không tham gia phiên tòa.
Việc cô gái trở lại Anh không có nghĩa là 2 người nghệ sĩ kia không có tội.
Chúng ta đang dễ bị nhầm lẫn giữa hình sự và dân sự. Những vấn đề tranh chấp dân sự chúng ta mới cần có 2 bên hoặc bên thứ ba được ủy quyền.
- Có ý kiến cho rằng cuộc gặp hôm thứ 7 tuần trước như phiên hòa giải?
- Hình sự không bao giờ có hòa giải. Giả dụ cô gái người Anh được đền bù mà cô cảm thấy xứng đáng. Cô viết giấy sau phiên tòa xin không truy cứu trách nhiệm. Một số trường hợp lá đơn này chỉ mang tính chất giảm nhẹ.
Còn với dân sự, chúng ta có thể dùng tiền để hòa giải rồi cùng nhau đi về.
- Vụ 2 nghệ sĩ bị tố cáo hiếp dâm, liệu có ảnh hưởng tới hình ảnh của Việt Nam trong mắt thế giới?
- Theo tôi, họ sẽ không có ảnh hưởng tới Việt Nam nhiều trong mắt bạn bè quốc tế. Phạm tội không phân biệt người đó quốc gia nào hay địa vị xã hội nào. Thực tế trên thế giới có nhiều chính trị gia, diễn viên khác cũng từng phạm tội cũng bị xử lý như những người bình thường khác.
Pháp luật công bằng, không phân biệt người này người kia. Những cá nhân phạm tội ở nước ngoài không thể đại diện cho cả hình ảnh của một đất nước.
- Với kinh nghiệm nhiều năm làm nghề, tiếp xúc nhiều vụ án, anh thấy vụ án này sẽ ảnh hưởng thế nào tới họ?
- Nếu là người nổi tiếng, đầu tiên là họ sẽ đánh mất chính danh dự gia đình (bao gồm cả bố mẹ, vợ con).
Ngoài họ ra, còn có những đứa trẻ rất tội nghiệp. Không chỉ riêng Việt Nam mà các nước châu Á nói chung, bố mẹ có phạm tội, con cái đi học dễ bị đàm tiếu. Những điều đó ảnh hưởng tới sự phát triển lâu dài của một đứa bé.
Hiện tại dù chưa có thông tin chính thức, nhưng cuộc sống của gia đình những người nghệ sĩ đã bị đảo lộn.
Cảm ơn anh về cuộc trao đổi
Cô gái 17 tuổi người Anh nói với cơ quan chức năng rằng 2 người đàn ông (một người 37 tuổi, một người 42 tuổi) đã tấn công tình dục mình tại khách sạn ở Andratx, phía tây nam của hòn đảo Majorca sau khi họ gặp gỡ và vui vẻ tại nhà hàng gần đó. Hai nhân vật này được cho là diễn viên và nhạc sĩ nổi tiếng của Việt Nam.
Cô cho biết thêm 2 người này sau khi thực hiện hành vi hiếp dâm, bắt cô đi tắm để xóa đi những bằng chứng có thể buộc tội họ.
Hai nghệ sĩ bị bắt vào hôm thứ 7 tuần trước, hiện được tại ngoại nhưng bị cấm rời khỏi Tây Ban Nha trong khi cuộc điều tra tiếp tục được tiến hành.
