Gia tăng bệnh nhân mắc bệnh Whitmore

Trường hợp bệnh nhân L.V.Nh (54 tuổi) sống tại Bắc Ninh có tiền sử uống rượu và đái tháo đường. Cách đây 2 tháng, bệnh nhân sốt cao rét run, ho có đờm và đã điều trị 7 ngày ở bệnh viện tuyến dưới những bệnh không thuyên giảm. Bệnh nhân có đi châm cứu điều trị nhưng không cắt được sốt, sưng ở vùng châm cứu.

Ngoài triệu chứng sốt bệnh nhân Nh có thêm các triệu chứng ho có nhiều đờm, khạc ra máu, chân sưng phù nề nên được bệnh viện tuyến dưới chẩn đoán hẹp tắc động mạch chi dưới.

Khoảng 10 ngày điều trị, bệnh nhân cắt sốt và ra viện. Khi về nhà bệnh nhân tái sốt, ho nhiều, chân sưng không đi lại được, bệnh nhân vào bệnh viện tuyến cơ sở và được chuyển tới bệnh viện Bạch Mai điều trị.

Tại Bệnh viện Bạch Mai, hình ảnh phim chụp cho thấy bệnh nhân có tình trạng viêm phổi, tràn dịch màng phổi. Bệnh nhân được điều trị tại Trung tâm hô hấp, dùng rất nhiều loại kháng sinh nhưng vẫn không cắt sốt, chân phù sưng to. Bệnh nhân có chỉ định chụp cắt lớp vi tính và thấy có nhiều áp xe, được chỉ định mổ tháo mủ. Sau đó, bệnh nhân được cấy máu mủ ra vi khuẩn Whitmore và chuyển tới Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai điều trị.

PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho hay, trong suốt 2 tháng, bệnh nhân đi rất nhiều bệnh viện mới tìm ra nguyên nhân là do vi khuẩn Whitmore do bệnh dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

Bệnh Whitmore là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây nên. Vi khuẩn này có trong đất, nước ô nhiễm và đường lây nhiễm chủ yếu do vùng da tổn thương tiếp xúc với đất nhiễm khuẩn hoặc hít phải các hạt bụi đất chứa vi khuẩn này.

Bệnh được phát hiện ở Việt Nam từ những năm 50 của thế kỷ trước và lưu hành lẻ tẻ tại một số tỉnh phía Nam. Gần đây, các ca bệnh được báo cáo có xu hướng gia tăng.

"Whitmore là bệnh tái nổi, ngày xưa hàng chục năm mới ghi nhận 1 ca bệnh. Tuy nhiên, thời gian gần đây, mỗi năm có tới hàng chục ca mắc bệnh. Khoảng 2-3 năm gần đây Trung tâm tiếp gần khoảng 100 ca", bác sĩ Cường nói.

Bệnh có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng: Sốt rét run kéo dài, suy hô hấp, loét da, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, áp xe ở gan, lách, nhiễm trùng huyết, suy đa phủ tạng....

Bệnh khó chẩn đoán và có tỷ lệ tử vong cao, có thể lên tới 40% do biến chứng viêm phổi nặng, nhiễm trùng huyết và sốc nhiễm trùng. Những người có bệnh nền (đái tháo đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch...) có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Điều trị bệnh Whitmore thường rất khó khăn phải dùng đúng loại kháng sinh, điều trị lâu dài. Cũng đã có những trường hợp phải điều trị 3 tháng mới hết bệnh. 

Theo bác sĩ Cường, cần chẩn đoán xác định bằng nuôi cấy máu và các dịch ổ áp xe để xác định vi khuẩn Whitmore.

Phòng ngừa bệnh Whitmore

Bệnh Whitmore không lây truyền từ người sang người, hiện vẫn chưa có vắc-xin phòng bệnh. Do đó, để phòng bệnh Whitmore người dân cần thực hiện các biện pháp sau:

- Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt tại những nơi bị ô nhiễm nặng. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông tại/gần nơi bị ô nhiễm.

- Sử dụng đồ bảo hộ lao động (giày, ủng, găng tay…) đối với những người thường xuyên việc ngoài trời, tiếp xúc với đất, bùn và nước bẩn.

- Đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước và sau khi chế biến thức ăn, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi đi làm ruộng.

- Thực hiện ăn chín, uống chín, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; không giết mổ, ăn thịt động vật, gia súc, gia cầm bị ốm chết.

- Khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì người dân cần sử dụng băng chống thấm và cần rửa sạch vết thương đảm bảo vệ sinh.

- Những người có bệnh tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễm dịch cần chăm sóc, bảo vệ các vết thương (nếu có) để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.

- Khi nghi ngờ nhiễm bệnh cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện và điều trị kịp thời.