Đầu hè, trên chợ mạng nhiều địa chỉ rao bán một loại hạt rất được ưa chuộng trên thị trường, đó là hạt đác. Đây là đặc sản có nhiều ở các tỉnh như Phú Yên, Nha Trang… Những năm gần đây loại hạt này lại được nhiều người dân ở thành phố đặt mua về làm đủ các món ngon giải nhiệt mùa hè.
Hạt đác có màu trắng đục, ăn giòn, dai, mát. Thế nhưng, vị của hạt đác khá nhạt nên mọi người thường rim lên cùng đường, chanh leo hoặc dứa, ăn kèm với sữa chua, chè...
Hạt đác làm thành nhiều món đặc sản mùa hè hấp dẫn
Rao bán hạt đác trên chợ mạng, chị Trang Nguyễn cho biết: "Mình sống ở Nha Trang. Mùa này ở Nha Trang chợ nào cũng bán hạt đác nhiều lắm. Mình có 2 loại, hạt đác tươi và hạt đác qua chế biến như rim dứa, rim chanh leo, rim dâu tằm, mix vị. Bây giờ nhiều người bận rộn, không có thời gian rim thì sẽ chọn loại rim sẵn, về chỉ cần trộn với sữa chua hoặc chè là ăn được luôn. Hạt đác giòn sần sật, rất ngon và lạ miệng".
Theo khảo sát, hạt đác tươi lúc vào mùa có giá từ 50.000-70.000 đồng/kg. Với loại đác rim, giá trung bình khoảng 100.000- 120.000 đồng/kg. Với loại hạt đác rim mix vị hoa quả, được đóng hộp sang trọng, đẹp mắt có giá lên tới 200.000 đồng/kg. Loại này hợp để biếu, làm quà tặng cho người thân, bạn bè gần xa.
Chị Trang Nguyễn chia sẻ thêm: "Mình lưu ý cho các chị em mê đác là khi mua hạt đác đừng mua loại có màu trắng tinh. Đác đó đã được ngâm chất tẩy trắng, không tốt cho sức khỏe. Lúc mua mọi người có thể bấm vào hạt đác, thấy không bị sượng, không bị cứng là loại ngon".
Là người thích ăn hạt đác, chị Hạnh (ở Đống Đa, Hà Nội) cho biết, ngoài vị thơm ngon, sần sật thì đác rim còn có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và có nhiều dưỡng chất tốt cho sức khoẻ nên hạt đác từ lâu đã trở thành món khoái khẩu của chị.
Cây đác có quả mọc thành chùm.
"Mùa đác mỗi năm chỉ có kéo dài 1-2 tháng nên cứ đến mùa là tôi tranh thủ mua về làm đủ món ngon cho cả nhà. Bé con nhà mình thích nhất là hạt đác dầm sữa chua hoa quả".
Cây đác mọc hoang ở trong rừng sâu, thân cây giống hệt cây dừa, cao từ 6-10 mét, chúng có nguồn gốc từ khu vực nhiệt đới châu Á, từ đông Ấn Độ về phía đông đến Malaysia, Indonesia, và Philippines… Tại Việt Nam, hạt đác có nhiều ở các tỉnh Nghệ An, Quảng Nam, Khánh Hòa, Phú Yên...
Người dân địa phương cho biết phải mất 10 năm cây đác mới cho trái, sau khi ra hoa, kết quả, phải chờ tới 3 năm nữa mới có thể thu hoạch, sau đó cây đác sẽ không ra trái nữa cho đến khi chết đi.
Từ khoảng tháng 3, người dân sẽ vào rừng chọn những buồng đác bánh tẻ, không quá già cũng không quá non để thu hoạch. Sau khi lấy xuống, thợ hái đác lại dùng dao cắt đầu trái đác, để lộ ra lớp hạt trắng tinh phía trong rồi lấy dụng cụ kẹp lấy hạt ra ngoài, gom về bán cho thương lái.
Trước đây hạt đác không ai ngó ngàng nhưng khoảng chục năm gần đây, thứ quả dại này đã thành đặc sản mùa hè được ưa chuộng trên thị trường, các chị em thành phố tìm mùa vào mỗi mùa hè.
