Tổn thương nặng vì kiến ba khoang
ThS.BSCKII Nguyễn Tiến Thành - Hội Da liễu Việt Nam cho biết, bệnh nhi được đưa đến khám trong tình trạng vùng nách trợt loét, nề đỏ, chảy dịch vàng, đau rát không ăn không ngủ được. Trong suốt quá trình thăm khám, bệnh nhi cũng liên tục kêu khóc vì đau.
Qua khai thác tiền sử, người mẹ chia sẻ cách đó 5 ngày cả gia đình có về quê chơi. Tuy nhiên, sau khi ngủ dậy, nách của con bất ngờ xuất hiện vệt đỏ, có mụn nước, mụn mủ.
"Con kêu đau rất nhiều và khóc, không dám giơ tay lên vì vùng da tổn thương rất nặng: trợt, nề đỏ, chảy dịch vàng", người mẹ chia sẻ.
Theo BS Thành, điều đáng tiếc là bố mẹ lại tưởng bị bệnh đơn giản nên đã tự ý mua thuốc acyclovir về cho trẻ uống và bôi, tắm bằng lá cây cho trẻ khiến tổn thương nhiễm khuẩn, tổn thương lan rộng hơn, nguy cơ cao để lại vết thâm và sẹo vĩnh viễn.
Sau khi thăm khám, BS Thành chỉ định điều trị bệnh nhi theo phác đồ: Dùng các dung dịch dịu da, sát khuẩn nhẹ, kết hợp kháng sinh, kháng histamin tổng hợp, thuốc giảm đau, sau 2 ngày tình hình của trẻ đã cải thiện.
Theo BS Thành, hàng năm, cứ đến mùa mưa, khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 10, số người bị tổn thương do kiến ba khoang lại tăng đột biến.
"Từ đầu tháng 6 đến nay, chúng tôi đã tiếp nhận hàng chục bệnh nhân đến khám vì viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang. Trung bình mỗi ngày 5-7 ca, tăng đột biến so với những tháng trước", BS Thành phân tích.
Theo chuyên gia này, độc tố trong kiến ba khoang rất mạnh. Chất độc trong cơ thể kiến có thể làm tổn thương da người (bỏng da, viêm da), nếu được giải phóng ra khi kiến bị tác động hoặc bị chà xát hay bị giết.
Ban đầu bệnh nhân thấy hơi ngứa rát, căng da, biểu hiện đỏ một vùng da, sau 6-12 giờ sẽ thành một đám hơi nề, đỏ cộm thành vệt, trên đó nổi những mụn nước to nhỏ không đều 1-5mm. 1-3 ngày sau sẽ hình thành phỏng nước, phỏng mủ. Lúc này cảm giác đau, rát càng tăng.
Đáng chú ý, việc tự điều trị tổn thương do kiến ba khoang không đúng cách dẫn đến bệnh diễn biến nặng hơn như trường hợp ở trên là không hề hiếm gặp.
Theo BS Thành, nhiều người sai lầm khi coi viêm da tiếp xúc là bệnh zona. Điều trị bằng acyclovir là không đúng, khiến tổn thương lan rộng hơn.
"Một số người còn chủ động bắt kiến ba khoang với hy vọng chữa được bệnh nấm da, hạt cơm… Cách làm này rất nguy hiểm, có thể khiến cho độc tố của kiến ba khoang phát tán, gây sốt, nhiễm trùng ở da", BS Thành phân tích.
Trên thực tế, theo chuyên gia này, viêm da do kiến ba khoang thường khỏi nhanh trong vòng một tuần nếu xử trí đúng cách, tuyệt đối không nên đắp lá cây hoặc tự ý bôi thuốc theo quan điểm dân gian để tránh bị nhiễm trùng và sẹo.
Kiến ba khoang vào mùa: Cần làm gì?
Theo BS Thành, để tránh kiến ba khoang, người dân nên buông rèm cửa hoặc làm lưới ngăn côn trùng ở khu vực cửa, lỗ thông khí (nhất là nơi ở gần cây cối, cánh đồng…) khi thắp đèn, ngủ trong màn.
Bên cạnh đó, thường xuyên vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, cây cỏ, giũ mạnh khăn mặt, quần áo trước khi dùng.
Điều quan trọng là không được để dịch tiết của kiến ba khoang tiếp xúc với cơ thể. Nếu nhìn thấy kiến khoang trên người thì không nên dùng tay không để đập, mà tốt nhất nên có tờ giấy để kiến khoang bò ra giấy sau đó lấy ra khỏi người.
Nếu lỡ tay đập hoặc chà xát kiến ba khoang trên da thì phải nhanh chóng rửa sạch nơi tiếp xúc bằng nước sạch hoặc nước muối sinh lý, xà phòng, tránh đưa tay đã tiếp xúc với kiến chạm vào các vùng da khác. Sau đó đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời, không nên tự điều trị để tránh các biến chứng nặng hơn.
