Năm 2006, Nguyệt kết hôn với anh Trần Văn B (SN 1987) và có một người con gái chung là cháu L (SN 2007). Quá trình sinh sống do không hợp nhau nên tháng 8/2008 Nguyệt và anh B ly hôn. Cháu L về sinh sống cùng mẹ.

Năm 2016, Nguyệt tìm hiểu và kết hôn với Nguyễn Văn Hoan (SN 1993) và có 02 con chung. Khoảng tháng 3/2022, do phát hiện thường xuyên bị mất trộm tiền nên ngày 19/3, Nguyệt đã tự mua 01 chiếc camera nhỏ giấu kín với mục đích theo dõi xem người nào lấy trộm tiền. Đến 14h cùng ngày, người phụ nữ này về nhà lấy thẻ nhớ trong thiết bị camera ra xem thì phát hiện đoạn video ghi lại cảnh chồng có hành vi quan hệ tình dục với cháu L ngay tại giường ngủ của hai vợ chồng.

Sau đó, Nguyệt đã đưa cháu L đến bệnh viện để khám và được cháu cho biết từ ngày 27/8/2020 đến ngày 19/3/2022, Nguyễn Văn Hoan đã thực hiện hành vi quan hệ tình dục với cháu L rất nhiều lần bằng các thủ đoạn đe dọa, ép buộc quan hệ tình dục...

Nghe cháu L kể lại toàn bộ nội dung, Nguyệt dự định đến sáng 20/3 sẽ đến Công an huyện Yên Châu trình báo, tố giác hành vi phạm tội của Hoan.

Tuy nhiên, khoảng 23h45' ngày 19/3, Nguyệt tỉnh dậy đi vệ sinh thì nhìn thấy cảnh Hoan đang ngủ say trên giường. Lúc này, nghĩ tới việc con riêng của mình bị Hoan cưỡng ép quan hệ tình dục trong thời gian dài khiến Nguyệt bức xúc. Sau đó, người phụ nữ này xuống bếp lấy 1 con dao, quay lên nhà trên rồi cắt đứt "của quý" của chồng.

Theo kết luận giám định của Trung tâm giám định pháp y tỉnh Sơn La, tỷ lệ tổn thương trên cơ thể của Nguyễn Văn Hoan là 72%.

Quá trình điều tra, ngày 28/3/2022, Cơ quan CSĐT Công an huyện Yên Châu ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và bắt tạm giam Nguyễn Văn Hoan về hành vi "Cưỡng dâm người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi" quy định tại khoản 2 (Điều 144, Bộ luật hình sự 2015).

Tiếp đó, Công an huyện Yên Châu đã ra quyết định khởi tố bị can đối với Hà Thị Nguyệt về tội "Cố ý gây thương tích trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh". Tại cơ quan điều tra, Nguyệt khai vì quá uất ức phát hiện chồng nhiều lần quan hệ tình dục với con gái nên đã dùng dao cắt đứt dương vật của Hoan.

Ngày 29/7/2022, Viện kiểm sát nhân dân huyện Yên Châu đã ban hành Cáo trạng truy tố ra trước Tòa án Nhân dân cùng cấp đối với bị can Hà Thị Nguyệt về tội "Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh" theo điểm b (khoản 2, Điều 135, Bộ luật hình sự).

Sau khi thụ lý hồ sơ, ngày 15/8/2022, TAND huyện Yên Châu đã ra Quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung theo hướng bị can Hà Thị Nguyệt phạm tội "Cố ý gây thương tích" theo Điều 134 (BLHS 2015).

Là người bào chữa cho bị cáo Nguyệt, luật sư Nguyễn Anh Thơm- Trưởng văn phòng luật sư Nguyễn Anh (Đoàn luật sư Hà Nội) cho rằng, để đánh giá tình trạng tinh thần bị kích động hay bị kích động mạnh thì cần xem xét bản chất vụ việc, trạng thái tâm lý, nguyên nhân, điều kiện, hoàn cảnh xảy ra vụ án.

Trạng thái tinh thần bị kích động mạnh trong Bộ luật hình sự đã được hướng dẫn lần đầu tiên tại Điểm b (Mục 1, Chương 2 Nghị quyết số 04/HĐTP/NQ) ngày 29/11/1986, hướng dẫn áp dụng một số quy định trong phần các tội phạm của Bộ luật hình sự. Theo đó, "Tình trạng tinh thần bị kích động là tình trạng người phạm tội không hoàn toàn tự chủ, tự kiềm chế được hành vi phạm tội của mình.

"Có thể hiểu, sự kích động mạnh đó phải là tức thời do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân gây nên ra. Tuy nhiên, cá biệt có trường hợp do hành vi trái pháp luật của nạn nhân có tính chất đè nén, áp bức tương đối nặng nề, lặp đi lặp lại.

Sự kích động đó đã âm ỉ, kéo dài, đến thời điểm nào đó hành vi trái pháp luật của nạn nhân lại tiếp diễn làm cho người bị kích động không tự kiềm chế được. Do vậy, nếu tách riêng sự kích động mới này thì không coi là kích động mạnh, nhưng nếu xét cả quá trình phát triển của sự việc thì lại được coi là mạnh hoặc rất mạnh", luật sư Thơm phân tích.

Cũng theo luật sư Thơm, vì ngày xảy ra cuối tuần, là ngày nghỉ làm việc của cơ quan nhà nước nên người vợ nghĩ rằng để sáng hôm sau sẽ đi trình báo công an việc chồng cưỡng bức con gái và nuốt lệ vào tim.

Tuy nhiên đến đêm, khi chồng nằm ngủ lại cạnh giường con gái (đối diện) lại trong tình trạng không mặc quần áo nên bị cáo nhìn thấy, nghĩ chỉ vì "cái đó" mà hại đời con gái bao năm qua khiến cháu phải chịu đựng trong đau đớn, tủi nhục... Bị can này do quá uất ức, không kiềm chế được bản thân đã vào bếp lấy con dao và đi đến giường chồng đang ngủ cắt đứt bộ phận sinh dục của Hoan.

Để định tội danh đúng đối với bị can Nguyệt cần xem xét toàn diện hành vi phạm tội của người phụ nữ này và hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân, bởi đó là nguyên nhân dẫn tới sự uất ức, kích động phạm tội. Trên thực tế, hành vi của đối tượng Hoan đã bị Cơ quan điều tra khởi tố, bắt tạm giam về tội "Cưỡng dâm người từ đủ 13 đến dưới 16".

"Từ những phân tích ở trên, theo tôi hành vi phạm tội của bị can Hà Thị Nguyệt đã cấu thành tội "Cố ý gây thương tích trong trạng thái tinh thần kích động mạnh" theo Điều 135 (BLHS) là có căn cứ, đúng quy định của pháp luật. Bị can đang là lao động chính, nuôi 3 con nhỏ, hoàn cảnh khó khăn, nếu bị thay đổi sang tội "Cố ý gây thương tích" thì với thương tích của bị hại 72%, bị can Hà Thị Nguyệt sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự theo điểm d (khoản 4, Điều 134, BLHS) với khung hình phạt tù từ 7-14 năm.

Điều này cũng đồng nghĩa, gia đình bị can Nguyệt sẽ không còn được duy trì khi người phụ nữ này có thể bị bắt tạm giam vì mức án lớn và cuộc đời 3 cháu bé sẽ vô cùng khó khăn trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng", luật sư Thơm chia sẻ.

Điều 134. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác

1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;

b) Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;

c) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;

d) Đối với ông, bà, cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của mình, người nuôi dưỡng, chữa bệnh cho mình;

đ) Có tổ chức;

e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

g) Trong thời gian đang bị giữ, tạm giữ, tạm giam, đang chấp hành án phạt tù, đang chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc đang chấp hành biện pháp xử lý vi phạm hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng hoặc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;

h) Thuê gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do được thuê;

i) Có tính chất côn đồ;

k) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.

...............

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 14 năm:

d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61 % trở lên nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này;