Ngày mai (14-1) là 23 tháng Chạp, nhiều gia đình sắm sửa lễ vật để đưa ông Táo về trời. 

Theo tín ngưỡng của người Việt Nam, Táo quân được xem là vị thần cai quản chuyện bếp núc trong mỗi gia đình. Vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, gia chủ sẽ làm lễ tiễn ông Táo về chầu Ngọc Hoàng và báo cáo những sự kiện xảy ra trong năm vừa qua ở hạ giới, trong đó có chuyện của gia đình gia chủ.

Lễ cúng ông Táo có sự khác nhau ở 3 miền nhưng tựu chung, mâm lễ vật đủ đầy sẽ có cuộc sống cả năm sung túc. Vì thế, ai cũng đều cố gắng chuẩn bị mâm lễ vật cúng ông Táo thật trang trọng, chu đáo.

Thực tế hiện nay, nhiều người rời quê hương đến các thành phố lớn làm việc nên phải sống trong những căn phòng trọ hoặc nhà thuê. "Ở trọ có cần cúng đưa ông Táo" là câu hỏi không ít người thắc mắc.

Có quan niệm cho rằng thường thì chủ nhà sẽ cúng ông Táo nên người thuê trọ không cần phải cúng nữa. Chưa kể, nếu người thuê trọ cúng thì chỉ tốt cho gia chủ chứ bản thân người thuê nhà không được lợi lộc gì.

 Các chuyên gia phong thủy thì khuyên rằng nếu hoàn cảnh không cho phép thì người thuê nhà không phải cúng ông Táo, nhất là khi chủ nhà đã làm lễ.

Nếu gia đình nào thuê nhà nguyên căn và không ở chung với nhà chủ thì nên làm lễ cúng ông Táo. Song cũng không cần quá cầu kỳ, chỉ cần 3 bộ mũ áo cho ông Táo, hoa quả, hương nến, rượu trà, cá chép sống (hoặc bằng giấy, hiện nhiều người còn thay bằng rau câu hay xôi hình cá chép) cùng một số món ăn truyền thống đơn giản.

Riêng với những người thuê nhà để kinh doanh, không tổ chức bếp thì cũng không cần cúng ông Táo.

Anh P.V.D quê ở Thái Bình, vào TP HCM lập nghiệp đã hơn 5 năm, sống trong căn phòng trọ ở TP Thủ Đức. Dù là căn phòng độc lập, không sống chung với chủ nhà nhưng anh cũng không cúng ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp. "Tôi cho rằng việc cúng kỉnh là phải chu đáo, trang trọng. Phòng trọ chật hẹp, nếu cúng thì biết bày ở đâu nên thôi. Gia đình tôi ở quê cúng ông Táo, khấn vái cho con cháu đi làm ăn tứ phương là được rồi" – anh D. nói.

 Cũng ở trọ nhưng chị N.K.T, quê tỉnh Tiền Giang, vẫn cúng ông Táo đều đặn hàng năm. Chị thuê 1 tầng trong căn nhà 3 tầng ở quận 10, sống cùng chồng và con gái. "Tôi nghĩ có kiêng có lành, dù ở trọ nhưng tôi vẫn cúng ông Táo để cảm thấy gian bếp ấm cúng hơn và cũng để giữ gìn, dạy cho con biết truyền thống của ông cha mình" – chị T. chia sẻ.

Dù cúng ông Táo trong hoàn cảnh nhà thuê hay nhà chính chủ thì sự thành tâm mới là quan trọng nhất.

Theo nhà nghiên cứu văn hóa Phạm Đình Hải, khi cúng Táo quân phải thành tâm điểm lại những sai lầm, việc xấu đã phạm phải trong năm, đã xảy ra trong gia đình; kiểm điểm, sám hối, hứa quyết tâm sửa đổi lỗi lầm và cầu xin Táo quân tấu báo những điều tốt đẹp, mong Ngọc Hoàng ban phúc cho gia đình.

Trước đây nhiều gia đình khi cúng Táo quân gọi hết con cháu đến nghe lời khấn, để cùng kiểm điểm với cha mẹ, cùng sám hối và biết phấn đấu, tu dưỡng trong năm mới.

Những lưu ý quan trọng khi cúng ông Táo

Hiện nay, có nhiều người đốt tiền âm phủ khi cúng ông Táo. Theo nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh, việc này sai hoàn toàn vì ông Táo là thần tiên, không phải là vong hồn người âm.

Thậm chí việc bỏ tiền ra mua vàng mã đốt với hy vọng dâng mâm cao cỗ đầy sẽ được Táo quân ban nhiều phước lộc cũng không nên vì cúng ông Táo cái chính ở sự thành tâm.

Hiện có một số bài khấn, sớ tấu khi cúng ông Táo tuy nhiên cũng không nhất thiết phải theo khuôn mẫu. Nhiều quan điểm cho rằng gia chủ nên tự khấn vì đây là dịp để gia đình nhìn lại một năm đã qua, kiểm điểm những việc đã làm, cũng như bày tỏ tâm sự, ước nguyện với ông Táo để ông trình với Ngọc Hoàng.

Có quan niệm cho rằng đúng giờ Ngọ (12 giờ) ngày 23 tháng Chạp ông Táo sẽ bay về trời. Vì vậy, nên tổ chức lễ cúng từ sáng sớm đến trước 12 giờ để ông Táo kịp lên đường.
Văn khấn cúng ông Công ông Táo 2023

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương

Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.

Tín chủ (chúng) con là: ……………

Ngụ tại: …………

Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.

Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.

Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành. Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

(Theo sách nhà xuất bản Văn hóa thông tin)
Hôm nay là ngày… tháng… năm.

Tên tôi (hoặc con là)…, cùng toàn gia ở…

Kính lạy đức Đông Trù tư mệnh Táo phủ Thần Quân:

(Có thể khấn thêm: Thổ địa Long Mạch Tôn Thần. Ngũ phương ngũ thổ Phúc Đức chính Thần)

Hàng năm gặp tiết hết năm, tháng vừa cuối Chạp. Gia đình sửa lễ bạc dâng lên. Cảm tạ phúc dày nhờ Thần phù hộ. Kính mong thần tâu bẩm giúp cho:

Bếp trong nếp sống rất hòa, ngoài mặt dám rằng cũng đẹp. Cảm thông xin tấu thực thà.

Cầu mong giúp đỡ lợi lạc. Người người lo ấm, cả nhà thêm tiếng tốt lẫy lừng. Việc việc thành công, một cửa ngút khí lành man mác. Muôn trông ơn đức vô cùng.

Cẩn cáo (vái 4 vái)

Nam mô A di đà Phật!

Nam mô A di đà Phật!

(Theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam của NXB Văn hóa Thông tin)