Bệnh nhân Vũ Thị H, (25 tuổi ngụ tại tỉnh Lâm Đồng) đến BV Da Liễu TP. HCM khám trong tình trạng cơ thể mệt, trên da xuất hiện các ban đỏ, bóng nước và vết trợt chiếm hơn 60% diện tích cơ thể, kèm theo tổn thương niêm mạc mắt, miệng, mũi…

Khai thác bệnh sử, bệnh nhân cho biết mình có bệnh vảy nến, được người quen giới thiệu một số loại thực phẩm chức năng để điều trị, tăng cường sức đề kháng, làm đẹp da, thải độc tố…nên chị đã mua bộ gồm 7 sản phẩm thực phẩm chức năng với giá gần 5.000.000đ.

Sau khi sử dụng được khoảng 5 – 7 ngày thì xuất hiện các nốt ban nhỏ, lấm tấm… nhưng người bán nói là sản phẩm đang phát huy tác dụng thải độc tố nên chị tiếp tục sử dụng.

“Khi thấy cơ thể phát ban, tôi có hỏi người bán nhưng chị ấy nói sản phẩm đang phát huy tác dụng thải độc tố, như vậy mới tốt cho cơ thể vì thế tôi yên tâm sử dụng tiếp. Đến khoảng ngày thứ 18, trong miệng xuất hiện nhiều mụn nước, cơ thể mệt mỏi, sốt li bì, xuất hiện nhiều vết trợt ngoài da… tưởng sốt siêu vi nên tôi có nói người nhà mua thuốc hạ sốt về uống nhưng tình trạng không cải thiện, các vết trợt da to hơn, nổi thành từng bọc nước.

Hoảng sợ tôi gọi cho người bán nhưng chị ấy vẫn nói không sao, “cơ thể đang thải độc tố, nhiều người bị bệnh ung thư, bệnh máu trắng nhờ uống mấy cái này nên đã hết bệnh rồi”. Tôi nghe cũng yên tâm hơn nhưng qua ngày hôm sau, cơ thể đau nhức, cảm giác đau từng lỗ chân lông, từng sợi tóc. Chịu không nổi nên tôi được người nhà đưa lên cấp cứu ở một bệnh viện đa khoa và được giới thiệu qua BV Da Liễu TP.HCM”. Chị H. chia sẻ.

BS.CK2 Nguyễn Trúc Quỳnh – Khoa Lâm sàng 1 – BV Da Liễu TP.HCM, cho biết bệnh nhân Vũ Thị H được chẩn đoán là hoại tử thượng bì nhiễm độc (hội chứng Lyell) do sử dụng thực phẩm chức năng.

“Hoại tử thượng bì nhiễm độc là một phản ứng dị ứng thuốc nặng. Nguyên nhân là do sự đáp ứng miễn dịch bất thường của cơ thể với một vài loại thuốc hoặc chất chuyển hóa trong thuốc.

Đặc trưng trên lâm sàng là sự hoại tử tế bào thượng bì lan rộng, tách biệt với lớp trung bì, hình thành nhiều bọng nước với diện tích tổn thương trên 30% diện tích cơ thể.

Với những người mắc hội chứng này thông thường nguy cơ tử vong khoảng 30%-50%. Với bệnh nhân Vũ Thị H, do thời gian sử dụng thực phẩm chức năng khá lâu (18-21 ngày theo lời bệnh nhân), nhập viện trễ, các vết trợt da chiếm hơn 60% cơ thể nên nguy cơ tử vong cao, lên tới 50%”. BS Trúc Quỳnh thông tin.

Bệnh nhân sau đó được các bác sĩ, điều dưỡng khoa Lâm sàng 1 – BV Da Liễu TP.HCM chăm sóc tích cực, điều trị corticoid liều cao, kháng sinh mạnh, bù điện giải, bù dinh dưỡng… Bên cạnh đó, còn hội chẩn toàn bệnh viện, chuyên khoa mắt, tai mũi họng, chuyên khoa bỏng để hỗ trợ chăm sóc tại chỗ cho bệnh nhân… Sau hơn 5 tuần điều trị tích cực, thương tổn da lành tốt, tình trạng ổn định và đã được xuất viện.

Cũng theo BS Trúc Quỳnh, nếu bệnh nhân nghe lời người bán tiếp tục uống các sản phẩm trên, không được điều trị kịp thời và đúng cách thì nguy cơ tử vong là rất cao.

Hội chứng Lyell hay còn gọi là hoại tử thượng bì nhiễm độc, là một phản ứng nặng của da và niêm mạc, có khả năng đe dọa tính mạng.

Bệnh thường xảy ra ở những bệnh nhân có tiền sử sử dụng thuốc trước đó khoảng1-4 tuần. Bệnh thường khởi phát đột ngột với các triệu chứng ban đầu như: Sốt cao, nhức đầu, cơ thể nhức mỏi, sau đó sẽ xuất hiện những dát đỏ trên mặt, cổ và thân và lan rộng ra phần còn lại của cơ thể.

Khi bệnh tiến triển, những dát đỏ trở nên sẫm màu, hình thành mụn nước, bóng nước,vết trợt da trên diện rộng, giống như bị bỏng…Tổn thương da gây đau rất nhiều. Ngoài tổn thương trên da, bệnh nhân còn tổn thương mắt nguy cơ gây viêm dính kết mạc, loét giác mạc, nặng hơn có thể gây mù lòa nếu không điều trị kịp thời, tổn thương niêm mạc môi, miệng, họng gây khó khăn trong việc ăn uống dẫn đến cơ thể suy kiệt và tổn thương niêm mạc sinh dục…

Bệnh nhân thường tử vong do các biến chứng như nhiễm khuẩn huyết, nhiễm khuẩn phổi, rối loạn nước- điện giải, xuất huyết tiêu hóa, dinh dưỡng kém…

Thời gian qua, BV Da Liễu TP.HCM tiếp nhận khá nhiều trường hợp dị ứng với thuốc, thực phẩm chức năng trong đó có nhiều trường hợp nặng phải nhập viện điều trị.

“Bản thân các dược thảo, chế phẩm bắt nguồn từ thực phẩm có trong thực phẩm chức năng không gây dị ứng nhưng các tá dược hay chất bảo quản có trong thực phẩm chức năng đều có nguy cơ gây dị ứng, thậm chí gây dị ứng rất nặng.

Do đó, cũng giống như thuốc, thực phẩm chức năng cũng gây dị ứng và trong trường hợp này cũng có thể gọi là “dị ứng thuốc”. Dị ứng thuốc hay dị ứng thực phẩm chức năng biểu hiện bằng nhiều dạng.

Nặng nhất là sốc phản vệ, hoại tử thượng bì nhiễm độc… có thể gây chết người. Hoặc biểu hiện nhẹ hơn ở nhiều cơ quan khác nhau: trên da nổi mề đay, mẩn ngứa; trên hệ hô hấp khó thở, hen suyễn; trên hệ tiêu hóa đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy; trên mắt bị viêm đỏ kết mạc...” BS Trúc Quỳnh nhấn mạnh.

Để tránh tình trạng dị ứng thuốc, thực phẩm chức năng, BS Nguyễn Trúc Quỳnh khuyến cáo người dân không tùy tiện sử dụng thuốc, thực phẩm chức năng. Chỉ dùng thuốc khi thật sự cần thiết và phải có chỉ định của bác sĩ. Đối với thực phẩm chức năng cũng thế, chỉ dùng khi thật sự cần thiết và luôn cảnh giác rằng nguy cơ dị ứng có thể xảy ra.

Khi đang dùng thuốc hay bất cứ thực phẩm chức năng nào nếu xảy ra các phản ứng bất thường như: ngứa, phát ban, nổi mề đay, khó thở, hoặc cảm thấy rất khó chịu thì ngưng ngay thuốc đó và đến ngay bệnh viện để được thăm khám.

Khi đã bị dị ứng loại thuốc hay thực phẩm chức năng nào thì tuyệt đối không dùng loại thuốc đó. Khi đi khám ở bác sĩ hoặc đến nhà thuốc mua thuốc phải thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết những loại thuốc và thực phẩm chức năng đã bị dị ứng trước đây và những loại thuốc hiện đang dùng.