Dứa dại hay tên gọi khác là dứa gai, dứa gỗ, dứa núi, lỗ cổ tử, sơn ba la, dã ba la, lộ đầu từ.. là một cây thuốc nam quý, cao từ 1-2m. Lá mọc tập trung ở ngọn, quả to khi chín màu vàng.
Theo Đông y, nhiều bộ phận của cây dứa dại được sử dụng làm thuốc quý. Lá dứa dại có tác dụng sát khuẩn, hạ nhiệt làm long đờm, lợi niệu.
Rễ dứa dại được sử dụng phổ biến hơn, có vị ngọt nhạt, tính mát, công hiệu lương huyết, lợi tiểu, tiêu độc, nên dùng trị cảm mạo, phát sốt, viêm thận, viêm đường tiết niệu, viêm gan, xơ gan cổ trướng, viêm kết mạc mắt.
Ngoài ra quả dứa dại còn có tác dụng trị lỵ, ho, hạt quả trị viêm tinh hoàn hay trĩ…
Cách chế biến và thu hái:
Các bộ phận: Đọt non, quả và rễ quả dứa dại được dùng làm thuốc. Rễ non chưa bám đất thái mỏng, phơi hoặc sấy khô dùng dần. Quả thái mỏng phơi hoặc sấy khô sử dụng dần
Một số bài thuốc chữa cảm ho, sỏi thận và viêm gan từ dứa dại:
1. Chữa cảm ho
- Dùng hoa dứa dại 4-12g sắc uống chữa được bệnh ho cảm mạo.
- Lấy 20-30g rễ đem sao thơm, sắc lấy nước, chia 2 lần uống trong ngày sẽ chữa được chứng đau đầu, mất ngủ.
2. Chữa các bệnh về thận
Một trong các nguyên nhân hình thành sỏi thận đó là do bí tiểu lâu ngày khiến các chất cặn bã tích tụ tạo sỏi. Các thành phần của cây dứa có tác dụng khá tốt trong việc trị sỏi thận. Tuy nhiên các chuyên gia y tế nhấn mạnh, phương pháp dân gian này chỉ phù hợp đối với những người mắc sỏi giai đoạn đầu khi tình trạng còn nhẹ và viên sỏi còn nhỏ. Đối với những trường hợp nghiêm trọng hơn cần đến các cơ sở chuyên khoa để khám và có lộ trình điều trị thích hợp.
- Lấy 12-20g rễ dứa dại, 10-12g hạt quả chuối hột, 10-12g rễ cỏ tranh, 8-10g bông mã đề, 15-20g kim tiền thảo (lá đồng tiền hay gọi lá mắt trâu), 10-12g rễ cây lau, 10-12g củ cỏ ống sắc lấy nước, chia làm 2-3 lần trong ngày, uống vào trước bữa ăn, mỗi lần khoảng 100-150ml có tác dụng chữa sỏi thận, tiết niệu.
- Đem 30-60g rễ dứa dại, 150-200g thịt heo nạc nấu canh ăn ngày một lần, một tuần ăn 3-4 lần. Kết hợp hàng ngày cùng với 30-60g rau dừa nước khô, 12-16g rau má, 10-12g bông mã đề, 12-16g bồ công anh sắc với nước uống vào trước bữa ăn ngày 2 lần, mỗi lần 150ml sẽ giúp trị viêm thận phù thủng.
- Đem 15-20g đọt non sắc uống sẽ chữa đái gắt, đái buốt, đái ra máu.
3. Bài thuốc chữa viêm gan
- Dùng 20-30g quả dứa dại, 20-30g lá quao nước, 12-20g lá cây ô rô sắc lấy nước uống ngày 2 lần, mỗi lần chừng 150ml vào trước bữa ăn có tác dụng trị viêm gan, xơ gan cổ trướng.
Lưu ý đặc biệt khi sử dụng quả dứa dại:
Không được tùy tiện sử dụng quả dứa dại chữa bệnh, việc sử dụng phải có sự hướng dẫn từ các thầy thuốc. Nếu tự ý sử dụng cực kỳ nguy hiểm bởi ở quả dứa dại có lớp phấn trắng rất độc, không bào chế đúng cách và đưa vào cơ thể trong thời gian dài có thể gây ra ngộ độc, suy thận.
Quả dứa dại có tác dụng chữa bệnh gan nhưng chỉ chữa được một số loại viêm gan nhất định chứ không phải tất cả thể viêm gan đều có thể dùng vị thuốc nam này. Hơn nữa, nó cũng chỉ có tác dụng chữa viêm gan cấp, mới bị và một số ít thể viêm gan mãn.
