Bà Lê Thị Dinh là cháu ngoại Kiên Quận Công. Kiên Quận Công là em trai út của các vua Đồng Khánh, Kiến Phúc và Hàm Nghi (tức là chú út của vua Khải Định).
Từ nhỏ bà Dinh đã vào cung phục vụ cho Hoàng thái hậu Từ Cung, vợ vua Khải Định. Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, bà Dinh theo đức Từ Cung - mẹ vua Bảo Đại về ở tại cung An Định (Huế) để chăm lo cho Hoàng Thái hậu. Bà là người hầu cận đức Từ Cung cho đến ngày Hoàng Thái hậu qua đời tại Huế vào năm 1980.
Sau khi đức Từ Cung mất, bà Dinh về ở tại phủ Kiên Thái Vương cùng các con và chuyên lo thờ tự, hương khói cho 5 vị vua triều Nguyễn là Đồng Khánh, Kiến Phúc, Hàm Nghi, Khải Định, Bảo Đại. Bà được xem là “cung nữ đặc biệt”, cháu ngoại của hoàng thân quốc thích triều Nguyễn.
Bà Lê Thị Dinh không chỉ là cung nữ cuối cùng của triều Nguyễn, nhân chứng lịch sử mà bà còn là người am hiểu nghi lễ, đời sống, ẩm thực...và gìn giữ được rất nhiều "bí quyết" về trang phục, món ăn, cách làm đẹp...chốn hậu cung riều Nguyễn.
Những năm qua, chính bà là người đã góp rất nhiều cho công tác bảo tồn các giá trị văn hóa phi vật thể của triều Nguyễn và văn hóa Huế. Bà mất đi cũng là một tổn thất lớn cho văn hóa Huế cũng như công tác bảo tồn và nỗ lực phục hồi các giá trị văn hóa cung đình Huế.
Đến ngày 21/2/2021, tại phủ Kiên Thái Vương (đường Phan Đình Phùng, phường Phú Nhuận, TP Huế), cụ bà Lê Thị Dinh đã trút hơi thở cuối cùng, hưởng thọ 102 tuổi.
Tại thời điểm bà Dinh qua đời, trả lời với báo Tiền Phong, người con trai của bà là Nguyễn Như Trị (SN 1943, ngụ tại Huế) cho biết, cách đây 2 năm, sức khỏe cụ bà Dinh yếu dần, không còn minh mẫn khi tiếp xúc với mọi người. Lúc còn tại thế, cụ Dinh từng di nguyện mong lớp con cháu như ông Nguyễn Như Trị tiếp tục công việc coi sóc hương khói tổ tiên, dòng tộc tại phủ Kiên Thái Vương.
“Việc chăm lo hương khói tại phủ thờ là trách nhiệm của gia đình tôi, cũng là lòng thành kính đối với các bậc vua chúa triều Nguyễn. Đấy là niềm tự hào, phước phận mà gia đình tôi có được”, ông Trị bày tỏ.
Ảnh: Tổng hợp