Vạch mặt những chiêu lừa bán cây cảnh giả dịp sát Tết

Loạn cây cảnh giả
Nhu cầu mua cây cảnh về trang hoàng nhà cửa tăng cao vào dịp sát Tết. Thị trường cây cảnh cũng vì thế mà nhộn nhịp hơn ngày thường, giá cả cũng tăng cao hơn. Lợi dụng nhu cầu này, một số tiểu thương đã sử dụng những chiêu trò làm giả tinh vi để bán hàng. 

Ông Nguyễn Đức Huy (Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội) mới mua được một cây sung sai trĩu quả. Tuy nhiên chỉ vài ngày sau, quả sung thâm đen và thối dần, dù vỏ vẫn còn xanh chứ không phải sung chín. Kiểm tra kỹ ở cuống quả thì ông phát hiện những chùm sung sai lúc lỉu được người bán gắn keo vào.

Chị Lê Hà Thu (Mỹ Đình, Hà Nội) chia sẻ, gần Tết nên chị đi mua cây cảnh về trang trí, sợ sát ngày thì khó chọn cây đẹp. Ra chợ cây trên phố Hoàng Hoa Thám, chị chọn mua được một cây táo sai lúc lỉu quả, trông rất đẹp mắt từ một người bán rong. Theo quảng cáo đây là giống táo đỏ lùn, với giá 300 ngàn đồng/cây, chị Thu sẵn sàng "xuống tiền". Tuy nhiên khi mua về, chỉ sau 2 ngày, những quả táo đã tự rụng. Khi đó chị mới quan sát kỹ hơn thì thực chất đây là cây dâm bụt được gắn táo bằng keo, trông rất tinh vi, giống như thật.

Theo ông Nguyễn Đình Phúc, Hội Sinh vật cảnh Việt Nam, đặc điểm rất dễ nhận biết những trái táo được gắn lên các loại cây khác là trái thường gắn khá thấp, gần với gốc cây, trái tì xuống đất tránh bị rụng. Những trái gắn cao hơn thường là phải có phần cành đỡ. Dù vậy, người mua chỉ cần đưa về đến nhà là trái sẽ rụng dần.

Theo khảo sát, thị trường Hà Nội, loại cây cảnh giả cũng xuất hiện khá lâu, năm nào cũng có những khách hàng "dính bẫy". Cây cảnh giả sau khi được biến hóa như thật được chở bằng xe máy đi bán dạo với số lượng 4 - 5 cây/chuyến, trong đó, nhiều nhất là cây sung, lộc vừng, mai… có hình dáng đẹp mắt, giá bán rất rẻ

Có những cây lộc vừng được gắn hoa rất đẹp mặt, kể cả các khóm địa y bám trên thân cây cũng có thể cắt từ cây khác sang đính vào.  Cây sung quả trĩu trịt từ gốc tới ngọn cũng có thể là do người bán dùng keo đính vào.

Không chỉ thế, các loại hoa quả dễ rụng cuống như bưởi, cam, quýt... cũng được người bán "phù phép" kiểu gắn keo này.

Theo các chuyên gia,  đối với những cây cảnh nhiều tiền, cây bưởi hàng chục triệu đồng, việc "phẫu thuật thẩm mỹ" khá tinh xảo, không chỉ cắm tăm gắn keo, người ta tìm những cành có kích thước vừa vặn và dùng biện pháp cấy ghép rồi gắn keo, khiến mắt thường khó phân biệt. Sau khi cấy ghép, cây bưởi sai trĩu quả nhìn rất đẹp mắt, khó phân biệt đâu là quả gắn keo, đâu là quả thật.

Làm gì để tránh bị lừa?
Những cây cảnh giả này rất khó phát hiện do được làm tinh vi. Do đó khi chọn cây, nên lựa chọn những cây xanh về lá, đẹp về quả và đặc biệt là cần có lộc non. Điều đó minh chứng là cây thật và phát triển mạnh mới được như vậy. Điển hình như người chơi cây táo tàu cảnh ngày tết.

Càng ngày những chiêu trò làm giả cây cảnh càng trở nên tinh vi. Có những cây mới đánh lên, đã bị cắt hết rễ, hoặc bị chiết non rồi cắt tỉa lại cành rồi cắm vào chậu, chêm nện gốc cho chắc chắn rồi đem bán. Cây mua về chỉ hôm trước hôm sau là héo rũ.

Có thể thấy sự bất thường trên một cây sung, cây hải đường, hoa mai… dựa trên các đặc điểm tự nhiên của từng loài. Đối với một cây sung cảnh bonsai mà có quả lúc lỉu bện từ gốc đến ngọn là rất hiếm. Nuôi nấng được một cây như vậy thì những người chơi cũng phải mất từ 20 năm trở lên, giá bán phải 5- 10 triệu đồng/cây. Cây lộc vừng giá cũng tương đương vậy. Cây khế, cây đu đủ rất khó để có thể trồng được một gốc cây bé tí mà quả mọc chi chít từ gốc đến ngọn. Đu đủ phải có quả non, quả già chứ không có chuyện xanh đều. Mà nếu có trồng được thì giá cây này cũng rất đắt, ít nhất cũng tầm 2 đến 2,5 triệu đồng/cây.

Đặc biệt là vào dịp giáp Tết, những cây cảnh giả xuất hiện ngày càng nhiều. Với cây mai, thương nhân có chiêu làm giả rất tinh vi là dùng vỏ của cây mai to đã bị chết bọc vào cây mai nhỏ còn sống, rồi sơn phết, bọc đất cẩn thận, cắt tỉa trông đẹp mắt để lừa người mua và bán với giá khoảng vài trăm ngàn đến 1-2 triệu đồng/cây.

Nếu không quan sát kỹ, người mua rất dễ bị lừa. Ở những loại keo đính quả, kẻ gian sử dụng màu keo giống như màu nhựa cây, nên nhiều khi chính những chuyên gia cây cảnh cũng bị lừa.

Những gốc mai to tương đương những cây mai của người bán dạo, người trồng phải mất 5-6 năm chăm sóc, giá bán ra cũng khoảng 4-6 triệu đồng/cây. Gốc mai càng lớn thì cành cũng lớn tương đương, nếu có cắt tỉa tỉ mỉ thì vẫn có những mấu nhô ra khỏi thân cây. Nếu thân cây to mà cành được cắm vào theo kiểu "đầu voi đuôi chuột" thì ắt hẳn là mai rởm. Mai thật bao giờ cũng có rễ nổi lên mọc lan gần gốc cây, mai giả thì ngược lại.

Thông thường quả táo sẽ có cuống quả. Quan sát kỹ, nếu quả nào không có cuống mà vẫn treo trên cây, hẳn quả đó là giả. Đối với quả bưởi họ sẽ gắn keo 502 vào cuống quả và có trộn thêm cát hay mùn cưa để tạo sự kết dính. Đó là 1 trong những chiêu lừa đảo ở thị trường hay chợ ngày Tết. Cách tốt nhất khách hàng nên đến trực tiếp vườn để lựa chọn, bởi người bán tại vườn uy tín luôn đặt lên hàng đầu.

Hoa hải đường, hoa trà và lộc vừng là những loại cây được làm giả nhiều nhất, đặc biệt là hải đường trồng trong chậu bán sẵn. Để trồng một chậu cây ra hoa, đòi hỏi rất nhiều công sức, giá thành vì thế cũng cao. Bởi thế, những loại cây cảnh giả thường có giá thành rẻ hơn nhiều cây cảnh thật.

Nhận biết cây không có rễ, người mua nên ấn vào phần gốc cây đồng thời nhìn lá non ở ngọn. Nếu lá héo từ trên xuống, ngọn không thẳng mà nghiêng ngả chứng tỏ cây thiếu nước từ gốc, đây chính là cây ghép từ cành thật với gốc giả.

Theo chuyên gia, người mua cây cảnh cần phải hiểu biết cơ bản về các loại cây cảnh để nhìn nhận một cách chính xác. Thông thường, mỗi loại cây có những đặc điểm nhận biết riêng về hình thái, những cây bất thường có quá nhiều quả hay hoa, gốc quá to mà cành lại nhỏ, thân vỏ xù xì kiểu nhân tạo… thì phải cảnh giác, xem xét kỹ trước khi mua. Tốt nhất là mua của những nhà vườn, cửa hàng có địa chỉ uy tín thay vì mua ở các xe hàng rong.