Ung thư tụy giai đoạn 4 là gì?

Khái niệm về ung thư tụy

Tuyến tụy là một cơ quan hình lá tạo ra các enzyme tiêu hóa và hormone như insulin. Tuyến tụy nằm ở vị trí bụng cao, gần các động mạch và tĩnh mạch chính.

Tuyến tụy có ba phần: đầu, đuôi và thân tụy. Các enzyme tiêu hóa và hormone sản xuất trong tuyến tụy đi từ tuyến tụy đến tá tràng (phần đầu tiên của ruột non) thông qua một ống gọi là ống tụy. Phần của tuyến tụy sản xuất hormone được gọi là tuyến tụy nội tiết và phần sản xuất enzyme tiêu hóa được gọi là tuyến tụy ngoại tiết.

Ảnh: Fiercie Biotech.

Ung thư tụy là bệnh khó chẩn đoán sớm do tụy nằm rất sâu trong ổ bụng, triệu chứng giai đoạn sớm thường rất mơ hồ. Tại thời điểm chẩn đoán chỉ dưới 20% trường hợp có thể mổ được.

Ung thư tụy giai đoạn 4

Các bác sĩ sử dụng các giai đoạn khi họ nói về cách ung thư đã phát triển hoặc lây lan. Giai đoạn 4 là giai đoạn cuối cùng. Nó có nghĩa là các tế bào ung thư đã di căn đến các bộ phận khác của cơ thể. Khi điều này xảy ra, ung thư được gọi là di căn.

Một cách để phân loại giai đoạn ung thư được gọi là hệ thống TNM. Nó có 3 phần:

- T (khối u): Tiêu chí này dựa trên mức độ lớn của khối u và vị trí của nó. Xếp hạng T đi từ T0 đến T4. Trong ung thư tụy giai đoạn 4, khối u nguyên phát (đầu tiên) có thể có xếp hạng T bất kỳ.

- N (hạch bạch huyết): Hạch bạch huyết giúp lọc các chất trong cơ thể. Khi các tế bào ung thư đến các hạch bạch huyết, chúng sẽ dễ dàng lây lan hơn. 

Ung thư tụy giai đoạn 4 có thể có xếp hạng N là N1 (ung thư ở một đến ba hạch bạch huyết khu vực) hoặc N2 (ung thư ở bốn hoặc nhiều hạch bạch huyết khu vực).

- M (di căn): Di căn có nghĩa là ung thư đã di căn đến các cơ quan và hạch bạch huyết khác. Chỉ có hai giai đoạn M: M0 hoặc M1. Bất kỳ bệnh ung thư tụy nào có xếp hạng M1 đều ở giai đoạn 4.

Các triệu chứng ung thư tụy giai đoạn 4

Theo Verywell Health, một lý do khiến ung thư tụy được chẩn đoán muộn là vì chúng ta thường dễ bỏ sót các dấu hiệu. Một người có thể không biết rằng họ bị ung thư bởi vì họ không cảm thấy bị bệnh. Ngay cả khi họ có các triệu chứng, chúng có thể không làm phiền họ nhiều.

Các triệu chứng của ung thư tụy thường không bắt đầu cho đến khi các tế bào ung thư đã xâm nhập vào các cơ quan khác. Ruột thường là một trong những nơi đầu tiên ung thư đi đến. Nó cũng có thể đi đến gan, phổi, xương và thậm chí là não.

Một khi ung thư di căn đến các bộ phận khác của cơ thể, một người có thể bắt đầu cảm thấy rất ốm yếu. Họ cũng có thể mắc các tình trạng y tế nghiêm trọng, chẳng hạn như:

- Cục máu đông: Cục máu đông còn được gọi là huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT). Tình trạng này đôi khi là manh mối đầu tiên cho thấy một người bị ung thư tụy. Cục máu đông có thể gây đau, sưng và tấy đỏ ở bất cứ đâu (ví dụ như ở chân).

- Vàng da: Trong cơ thể bạn có một chất gọi là bilirubin. Nó được tìm thấy trong một chất lỏng màu vàng gọi là mật có trong gan của bạn. Chất lỏng đi ra ngoài qua một ống gọi là ống mật. Nếu một khối u đè lên ống gây tắc dịch mật. Khi điều này xảy ra, một người có thể bị vàng mắt hoặc da. Họ cũng có thể có nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu hoặc nhờn và da có cảm giác ngứa.

- Túi mật hoặc gan to lên.

- Đau bụng hoặc lưng: Đôi khi các khối u đè lên các cơ quan hoặc dây thần kinh khác. Khi điều này xảy ra, nó có thể gây đau.

- Giảm cân và kém ăn: Những người bị ung thư thường không cảm thấy đói. Họ có thể cảm thấy buồn nôn và không muốn ăn. Nếu họ không ăn đủ, họ có thể bị sụt cân.

- Buồn nôn và nôn: Khi khối u đè lên dạ dày, nó có thể khiến người bệnh cảm thấy buồn nôn. 

- Bệnh tiểu đường: Các tế bào tạo ra insulin nằm trong tuyến tụy. Cơ thể bạn cần insulin để giữ lượng đường trong máu ở mức bình thường. Nếu ung thư làm tổn thương tuyến tụy, nó có thể không thể xử lý lượng đường trong máu. Nếu điều này xảy ra, một người có thể mắc bệnh tiểu đường.

Chẩn đoán ung thư tụy giai đoạn 4

Bác sĩ có thể chỉ định nhiều xét nghiệm khác để chẩn đoán ung thư tụy giai đoạn 4: 

Xét nghiệm máu

Bác sĩ có thể bắt đầu bằng cách xem xét một mẫu máu của bạn. Họ sẽ tìm kiếm những tín hiệu như:

- Mức độ cao của một loại enzyme gọi là amylase. 

- Mức insulin, glucagon và các peptide khác nhau của bạn không bình thường. 

- Các xét nghiệm chức năng gan có thể được sử dụng để xem ung thư đã ảnh hưởng đến gan của bạn như thế nào. 

- Ngoài ra còn có các dấu hiệu trong máu của bạn có thể giúp bác sĩ hiểu được các khối u mà bạn có. Chúng được gọi là chất chỉ điểm khối u.

Ví dụ, những người bị ung thư tụy có nồng độ chất chỉ điểm CA 19-9 thấp có thể sống lâu hơn những người có mức độ cao hơn.

Chẩn đoán hình ảnh

Bác sĩ có thể chỉ định bạn chụp cắt lớp vi tính (CT) và chụp cộng hưởng từ (MRI). Các xét nghiệm này có thể giúp bác sĩ tìm khối u. Nó cũng có thể cho họ thấy nếu một khối u đang đè lên các cơ quan của bạn.

Nếu bạn bị ung thư tụy, bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm các xét nghiệm như chụp mạch máu để xem xét các mạch máu xung quanh tuyến tụy và các cơ quan khác trong bụng của bạn. Nó có thể được thực hiện bằng X-quang hoặc MRI. Một số có thể được chỉ định làm siêu âm nội soi. 

Ung thư tụy giai đoạn 4 không thể chữa khỏi. Có những lựa chọn khác nhau mà bác sĩ có thể đưa ra để điều trị bệnh vào thời điểm này, tất cả đều tập trung vào việc giúp bệnh nhân cảm thấy tốt hơn (chăm sóc giảm nhẹ).

Một số người sẽ phải phẫu thuật. Những bệnh nhân khác có thể được điều trị ung thư bằng hóa trị và xạ trị. Ngoài ra, bệnh nhân có thể thử một số phương pháp điều trị mới như: liệu pháp miễn dịch, điều trị đích…