Tia UVA, UVB là gì? Tại sao chúng lại ảnh hưởng tới làn da

Bức xạ UV là gì và tại sao chúng ta nên tránh nó?

Bức xạ UV từ mặt trời là một loại năng lượng phát ra từ mặt trời. Bức xạ UV từ mặt trời có ba loại: UVA, UVB và UVC.

Tia UVA và UVB là những tia có thể tiếp cận và gây hại cho sức khỏe của chúng ta.

Tia UVB gây cháy nắng và làm tăng nguy cơ lão hóa da và ung thư, trong khi tia UVA cũng làm lão hóa da và làm tăng nguy cơ ung thư bằng cách thâm nhập sâu hơn. Cả hai đều có thể làm hỏng DNA của da, dẫn đến đột biến và ung thư tiềm ẩn. Bức xạ UV cũng gây hại cho mắt, gây ra các vấn đề như đục thủy tinh thể.

Mặc dù có lợi cho tâm trạng và vitamin D, nhưng tiếp xúc quá nhiều với tia UV mà không được bảo vệ có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Vậy làm sao chúng ta biết được lượng ánh nắng mặt trời là quá nhiều?

Đó chính là lúc chỉ số UV phát huy tác dụng. Chỉ số UV đầu tiên được các nhà khoa học thời tiết Canada tạo ra, và Canada trở thành quốc gia đầu tiên đưa ra dự đoán về mức độ UV. 

Thang đo chỉ số UV 

Chỉ số UV thường được đo từ số 0 đến số 11. Mỗi số có một ý nghĩa khác nhau:

Chỉ số UV (Theo Cơ quan Thời tiết Quốc gia Hoa Kỳ (NWS): 

Thấp (0-2): Không cần dùng kem chống nắng SPF – Tia UV từ mặt trời có nguy cơ gây hại thấp đối với người trung bình.

Trung bình (3-5): Cần bắt đầu áp dụng kem chống nắng SPF – Có nguy cơ gây hại ở mức trung bình khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không được bảo vệ.

Cao (6-7): Cần có kem chống nắng SPF – Nguy cơ gây hại khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời không được bảo vệ là rất cao.

Rất cao (8-10): Cần nhiều kem chống nắng SPF – Nguy cơ gây hại khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời không được bảo vệ rất cao.

Cực kỳ nguy hiểm (11+): Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều – Nguy cơ gây hại từ việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không được bảo vệ là rất cao.

Kem chống nắng SPF bảo vệ bạn như thế nào?

Chỉ số chống nắng, hay SPF, là thước đo mức độ bảo vệ của kem chống nắng trước tia UVB, loại tia UV gây cháy nắng, tổn thương da và có thể gây ung thư da, theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA).

Chỉ số SPF cho biết mức độ bảo vệ của kem chống nắng:

SPF 15: Ngăn chặn khoảng 93% tia UVB.

SPF 30: Ngăn chặn khoảng 97% tia UVB.

SPF 50: Ngăn chặn khoảng 98% tia UVB.

Chỉ số SPF càng cao thì khả năng bảo vệ càng lớn, nhưng không có loại kem chống nắng nào có thể chặn 100% tia UV. Điều cần thiết là phải thoa kem chống nắng thật nhiều và thoa lại sau mỗi hai giờ, đặc biệt là sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi, để duy trì khả năng bảo vệ hiệu quả chống lại tác hại của ánh nắng mặt trời.

Quần áo được xếp hạng UPF cũng có thể cung cấp khả năng chống nắng hiệu quả bằng cách chặn hoặc hấp thụ tia UV. Các loại vải dệt chặt hơn, màu tối hơn và sợi tổng hợp có xu hướng bảo vệ tốt hơn các loại vải dệt lỏng lẻo, nhẹ hơn.

Cách bảo vệ bản thân 

Dưới đây là một số gợi ý từ Cơ quan Thời tiết Quốc gia Hoa Kỳ (NWS) để bảo vệ bản thân ở từng cấp độ:

Thấp (0-2)

Đeo kính râm để bảo vệ mắt vào những ngày nắng.

Lưu ý rằng bức xạ UV phản chiếu từ tuyết vào mùa đông có thể làm tăng đáng kể cường độ tia UV.

Nếu bạn dễ bị cháy nắng, hãy mặc quần áo bảo hộ và sử dụng kem chống nắng có SPF 30 trở lên.

Trung bình (3-5)

Che chắn, đội mũ và đeo kính râm, sử dụng kem chống nắng có SPF 30 trở lên khi ra ngoài trời.

Tìm bóng râm vào giữa trưa để giảm thiểu tiếp xúc với tia nắng mạnh.

Cao (6-7)

Hạn chế ra nắng từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều

Che chắn, đội mũ và đeo kính râm.

Thoa kem chống nắng có SPF 30 trở lên để bảo vệ da.

Rất cao (8-10)

Đội mũ rộng vành và đeo kính râm để bảo vệ thêm.

Sử dụng kem chống nắng có SPF 30 trở lên.

Mặc áo dài tay và quần dài khi có thể.

Giảm thiểu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, khi tia UV mạnh nhất.

Cực độ (11+)

Da không được bảo vệ có thể bị cháy nắng nhanh chóng, thậm chí chỉ trong vài phút.

Cát trắng và bề mặt sáng như nước phản chiếu tia UV, làm tăng khả năng tiếp xúc.

Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều khi tia UV mạnh nhất.

Tìm bóng râm, che chắn bằng quần áo, đội mũ và đeo kính râm và sử dụng kem chống nắng để bảo vệ bản thân.