Mới đây, nữ bệnh nhân 69 tuổi được đưa vào Khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng viêm phúc mạc toàn thể, khí tự do ổ bụng, thủng ruột non và dụng cụ tránh thai nằm ngoài thành tử cung.

Ths.BS Triệu Văn Trường, Phó trưởng Khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, trước đó, nữ bệnh nhân nhập viện vì đau bụng dưới rốn kèm ra dịch hồng ở âm đạo, đã đến bệnh viện tháo dụng cụ tránh thai nhưng thất bại.

Sau đó 4 ngày, bệnh nhân đau hạ vị liên tục kèm nôn, ra dịch máu âm đạo, không trung tiện được, không sốt.

"Khi vào viện, bệnh nhân có biểu hiện viêm phúc mạc như bụng chướng, ấn đau khắp bụng. Siêu âm ổ bụng cho thấy các quai ruột ứ đọng dịch, giảm nhu động, ít dịch tự do ổ bụng.

Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính cho thấy dụng cụ tử cung xuyên qua thành tử cung vào ruột (mũi tên trắng) (Ảnh: Bệnh viện cung cấp).

Chụp cắt lớp vi tính thấy hình ảnh dịch khí tự do trong ổ bụng, tắc ruột cơ năng, dày thành ruột vị trí hố chậu phải và dị vật xuyên thủng đáy tử cung", BS Trường thông tin.

Các bác sĩ thực hiện ca mổ cấp cứu cho bệnh nhân, cắt tử cung bán phần, khâu lỗ thủng ruột non, rửa sạch ổ bụng.

Tuy nhiên, sau mổ 6 ngày, bệnh nhân phải mổ lại lần thứ hai để đưa hai đầu ruột non ra ngoài tạm thời do bục lỗ khâu ruột non. Quá trình hậu phẫu ổn định, người bệnh vừa được xuất viện sau mổ lần thứ hai mười ngày, hẹn tái khám sau 3 tháng để đóng dẫn lưu hồi tràng.

Theo BS Trường, dụng cụ tử cung, hay vòng tránh thai là phương pháp tránh thai phổ biến nhất trên thế giới. Có đến 14,3% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản hiện đang sử dụng dụng cụ tử cung.

Tuy nhiên, dụng cụ này khi được đặt vào buồng tử cung cũng có thể gây ra một số biến chứng như đau, chảy máu bất thường, dụng cụ lạc chỗ gây thủng ruột non, thủng đại tràng hoặc thủng bàng quang.

Ngoài ra, biến chứng liên quan đến thủ thuật tháo vòng hiếm gặp như thủng tử cung, nhiễm trùng với tỉ lệ khoảng 1/1000 nhưng hậu quả rất nghiêm trọng. Tai biến này có thể kèm theo thủng ruột và bàng quang.

BS Trường cho biết, thủng tử cung do vòng tránh thai là một biến chứng không phổ biến nên nhiều khi khó chẩn đoán, dấu hiệu thủng tử cung chỉ có thể được phát hiện khi theo dõi định kỳ hoặc mang thai ngoài ý muốn.

Các triệu chứng lâm sàng có thể gặp do thủng tử cung bao gồm chảy máu bất thường và đau bụng.

Vòng tránh thai có thể được nhìn thấy khi làm siêu âm đầu dò âm đạo, nhưng cũng có thể sử dụng chụp cắt lớp vi tính để xác định vị trí.

Đa số vòng tránh thai sau khi thủng sẽ nằm ở khoang phúc mạc sau đó xâm lấn vào các cơ quan lân cận gây biến chứng thủng ruột. Do đặc điểm lỗ thủng ruột thường là nhỏ nên tình trạng viêm phúc mạc có thể ở mức độ nhẹ, khu trú, thậm chí không có triệu chứng.

Ngược lại nếu dịch tiêu hóa lan rộng gây viêm phúc mạc toàn thể với lâm sàng cấp tính, đau bụng, nhiễm trùng khiến bệnh nhân phải nhập viện. 

BS Trường khuyến cáo, phụ nữ đã mãn kinh nên lấy dụng cụ tử cung ra khỏi cơ thể để phòng tránh các biến chứng. 

"Chị em phụ nữ khi đặt vòng tránh thai cần tuân thủ khuyến cáo, sau 5 năm tháo ra một lần, hoặc tháo hoàn toàn khi hết tuổi sinh sản.