Hỏi bác sĩ: Ăn dặm và những ngộ nhận ảnh hưởng hệ tiêu hóa của con

 1. Một số mẹ tin rằng ăn dặm sớm sẽ giúp con nhanh lớn, điều này có đúng không thưa bác sĩ?

Không phải cứ ăn dặm sớm thì bé sẽ lớn nhanh hơn. Dưới 6 tháng tuổi, hệ men tiêu hóa, enzyme của bé chưa được tiết đầy đủ nên khả năng hấp thu chất dinh dưỡng bị hạn chế, dễ khiến bé đầy hơi, khó tiêu, đi ngoài phân lỏng hoặc phân sống. Ngược lại, ăn dặm quá muộn sẽ không cung cấp đủ dưỡng chất theo nhu cầu của bé, làm giảm tốc độ tăng trưởng, biếng ăn. 

Mẹ nên chú ý thời điểm “vàng” để bắt đầu cho bé ăn dặm là khi bé tròn 6 tháng tuổi và có các dấu hiệu như: ngồi vững vàng, thích “măm măm” đồ chơi hay mở miệng khi thấy món ăn... Mẹ tham khảo 5 dấu hiệu ăn dặm trong video sau.

2. Nguyên nhân các vấn đề tiêu hóa của bé trong giai đoạn ăn dặm đến từ đâu?

Hầu hết vấn đề tiêu hóa của bé đến từ 3 sai lầm sau:

1/ Ăn quá sớm hoặc lại ăn quá muộn.

2/ Ăn quá nhiều/quá ít và chế biến không phù hợp với tuổi của bé.

3/ Ăn không đủ chất.

Cách ăn dặm này lâu dài khiến bé hấp thu kém, chậm phát triển.

Hệ tiêu hóa được ví như là “bộ não thứ hai” của bé với hệ thống thần kinh phức tạp, bảo vệ cơ thể khỏi hại khuẩn. Trong giai đoạn ăn dặm, “bộ não” này vừa phải hoàn thiện, vừa thích nghi với các loại thức ăn mới nên rất “lúng túng”, dễ rối loạn nếu ăn dặm sai cách.

3. Bác sĩ có những lưu ý về nhóm chất dinh dưỡng khi cho con ăn dặm?

Một chế độ ăn dặm chất lượng thì cần có 4 nhóm chất: đường bột, đạm, béo, vitamin và khoáng chất. Song mẹ Việt có thói quen cung cấp dư đạm, khiến chúng bị “quá tải” gây khó tiêu. Hoặc mẹ ít cho con ăn dầu/mỡ vì sợ béo, nhưng thực ra bé cần 5 - 10ml dầu ăn/ mỡ mỗi ngày để cung cấp năng lượng và các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, D, E, K. Nhiều mẹ còn lạm dụng nước hầm xương, dầu gấc mà không biết rằng bé vẫn chưa hấp thu được, hay cơ thể bé không cần bổ sung quá nhiều.

4. Những hệ lụy của việc cố ép con ăn quá nhiều trong một bữa như thế nào thưa bác sĩ?

Nhiều mẹ có thói quen cho bé ăn quá nhiều trong 1 bữa, ăn nhiều bữa liên tiếp, ép con ăn và không chuyển tiếp giữa việc bú sữa và ăn dặm. Điều này gây áp lực cho hệ thống tiêu hóa khi không sản xuất đủ axit và các enzym tiêu hoá để ứng phó kịp với khối lượng thực phẩm quá lớn, từ đó dẫn đến biểu hiện đầy hơi, ợ nóng, nôn trớ tâm lý.

Trung bình các bữa ăn nên cách nhau từ 3 - 4 tiếng và khẩu phần ăn phù hợp với độ tuổi (như bảng dưới).

5. Bác sĩ có lời khuyên gì cho mẹ bận rộn để bảo vệ hệ tiêu hóa của bé khi ăn dặm?

Với mẹ có ít thời gian, có một mẹo nhỏ là lên sẵn thực đơn trong 1 tuần để chủ động chuẩn bị nguyên liệu hoặc chế biến. Bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh và rã đông trong ngăn mát, không rã đông ở nhiệt độ phòng (đặc biệt cá/gà/hải sản) và không đông lại những thực phẩm đã rã đông. Thay vì hâm lại món nhiều lần thì mẹ nên nấu sẵn cháo trắng và thêm các nguyên liệu khác sau. Ngoài ra, mẹ có thể xen kẽ việc tự nấu với nguyên liệu tươi và sử dụng bột ăn dặm để đảm bảo dinh dưỡng và đổi vị cho bé. Lưu ý loại bột ăn dặm mẹ chọn cần có đủ 4 nhóm chất ở trên và cần bổ sung thêm các lợi khuẩn để hỗ trợ hệ tiêu hóa của bé.

Xin cảm ơn bác sĩ!