Theo Điều 23 dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) quy định người lao động đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ điều kiện hưởng lương lương hưu (chưa đủ 15 năm) và chưa đủ độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (dự kiến 75 tuổi) nếu có nguyện vọng thì sẽ được hưởng trợ cấp hàng tháng trong khoảng thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Cụ thể, thời gian hưởng và mức trợ cấp hàng tháng sẽ tùy thuộc vào tổng thời gian đóng, căn cứ tháng đóng BHXH.

Với mức trợ cấp hàng tháng thấp nhất sẽ bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội. Mức trợ cấp hàng tháng sẽ do Chính phủ quy định phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách nhà nước từng thời kỳ.

Người lao động chưa đủ số năm đóng BHXH để hưởng chế độ hưu trí, sẽ được chọn rút BHXH một lần hoặc hưởng trợ cấp hàng tháng.

Tùy thuộc điều kiện kinh tế - xã hội, khả năng cân đối ngân sách, kết hợp huy động các nguồn lực xã hội tại địa phương, UBND cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Với những trường hợp tổng số tiền tính theo thời gian đóng, căn cứ tháng đón BHXH của người lao động cao hơn số tiền tính mức trợ cấp hàng tháng bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội cho khoảng thời gian từ khi đủ tuổi nghỉ hưu đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thì người lao động tính để hưởng trợ cấp hàng tháng với mức cao hơn.

Còn với trường hợp lao động đang hưởng trợ cấp hàng tháng mà chết thì thân nhân của người lao động được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa được nhận và được hưởng trợ cấp mai tang nếu đủ điều kiện quy định.

Trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng, người lao động được hưởng BHYT do ngân sách nhà nước đảm bảo.

Nếu không chọn hình thức nhận trợ cấp hàng tháng, người lao động đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH được giải quyết hưởng BHXH một lần theo quy định tại Điều 70 của dự thảo.

Quy định này giúp gia tăng đối tượng hưởng trợ cấp hàng tháng mà ngân sách nhà nước không phát sinh tăng nhiều do (ngân sách chỉ hỗ trợ BHYT, còn trợ cấp hàng tháng do quỹ BHXH chi trả), đồng thời quỹ BHXH cơ bản cũng không bị ảnh hưởng do trợ cấp hàng tháng thực hiện trên nguyên tắc đóng -hưởng.