Con vay tiền cá độ bóng đá, bố mẹ có phải trả nợ thay?

Luật sư Lê Hồng Vân trả lời:

Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 quy định người từ đủ 6 tuổi đến dưới 15 tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi. Người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo quy định của luật phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.

Bên cạnh đó, theo Điều 69 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, với con cái, cha mẹ có các quyền và nghĩa vụ: Thương yêu, tôn trọng ý kiến của con; chăm lo việc học tập, giáo dục để con phát triển lành mạnh về thể chất, trí tuệ, đạo đức, trở thành người con hiếu thảo của gia đình, công dân có ích cho xã hội; Trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình; Giám hộ hoặc đại diện theo quy định của Bộ luật Dân sự cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự; Không được phân biệt đối xử với con trên cơ sở giới hoặc theo tình trạng hôn nhân của cha mẹ; không được lạm dụng sức lao động của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động; không được xúi giục, ép buộc con làm việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội.

Từ các quy định trên có thể thấy, người từ đủ 15 tuổi trở lên có quyền tự mình xác lập giao dịch dân sự trong phạm vi cho phép và chịu trách nhiệm với giao dịch đó. Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về quyền và nghĩa vụ của bố mẹ cũng không đề cập tới việc bố mẹ có trách nhiệm trả nợ cho con.

Do đó, nếu con từ đủ 15 tuổi trở lên vay tiền, nghĩa vụ trả nợ thuộc về người con. Chủ nợ không có quyền ép bố mẹ trả nợ hộ trong trường hợp con không có khả năng thanh toán, trừ trường hợp bố mẹ tự nguyện trả nợ thay con. Trường hợp bị chủ nợ quấy rối, gây sức ép bắt phải trả nợ, người dân cần trình báo cơ quan chức năng để có phương án giải quyết phù hợp.

Còn về phía người vợ, Điều 37 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 nêu rõ, vợ chồng có những nghĩa vụ chung về tài sản như: Nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch do vợ chồng cùng xác lập; nghĩa vụ do vợ hoặc chồng thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu cho gia đình; nghĩa vụ từ việc sử dụng tài sản riêng để duy trì, tạo ra tài sản chung hay nghĩa vụ bồi thường do con chung gây ra…

Điều 45 Luật này cũng nêu rõ, vợ, chồng có các nghĩa vụ riêng về tài sản sau: Nghĩa vụ của mỗi bên vợ, chồng có trước khi kết hôn; Nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch do một bên xác lập, thực hiện không vì nhu cầu của gia đình; Nghĩa vụ phát sinh từ hành vi vi phạm pháp luật của vợ, chồng.

Như vậy, nghĩa vụ chung của vợ chồng chỉ phát sinh khi việc đó phục vụ nhu cầu chung của vợ chồng, gia đình và giao dịch đó phải hợp pháp. Nếu người chồng tham gia cá độ bóng đá, đây hành vi đánh bạc và bị pháp luật cấm. Do đó giao dịch vay tiền của anh ta để cá độ bóng đá là giao dịch không hợp pháp.

Bên cạnh đó, đây là khoản vay riêng của người chồng không nhằm phục vụ nhu cầu chung của gia đình. Việc nợ tiền cá độ bóng đá được xem là hậu quả của hành vi vi phạm pháp luật mang lại nên người vợ không có trách nhiệm trả nợ cùng chồng về khoản tiền này. Nếu bị chủ nợ kéo đến khủng bố, quấy rối, người vợ có thể trình báo với cơ quan công an phường sở tại để được giúp đỡ, can thiệp kịp thời, tránh xảy ra những hậu quả đáng tiếc.