Đầu tháng 1, phóng viên Dân trí nhận được phản ánh của nhiều người dân sinh sống ở cuối đường Phạm Văn Chiêu (phường 14, quận Gò Vấp), về những ngày đầu năm 2023, cuộc sống họ bị ảnh hưởng nặng nề khi nơi đây liên tục xuất hiện những lớp khói bụi đen, dày đặc bay vào nhà.

Sàn nhà của người dân sinh sống ở phường 14, quận Gò Vấp TPHCM bị bụi đen bay vào, bám dày đặc (Ảnh: Người dân cung cấp).

Đậu xe 5 phút là bụi đen đóng dày đặc

Hẹn phóng viên ở quán cà phê gần nhà, anh Đ.N.H. cho biết, thời gian trước đây, lâu lâu khói từ các nhà máy gần khu dân cư làm ảnh hưởng đến mọi người. Tuy nhiên khoảng hơn 1 tuần nay, ngày nào bụi cũng bay mịt mù xung quanh khu phố 5, phường 14.

"Ban công nhà sáng nào quét cũng dính đầy màu đen. Các ô tô xung quanh đây chỉ cần đậu khoảng 5 phút là bụi đóng lớp dày. Tôi không dám ra đường nhưng bụi vẫn bay đầy nhà, bám vào các vật dụng và rơi đầy dưới đất" - anh H. nói rồi cung cấp cho chúng tôi hình ảnh chiếc bồn rửa tay nhà anh nước đục ngầu, đen kịt vì bụi bẩn.

Nước trong bồn rửa tay dính bụi chuyển sang màu đục (Ảnh: Người dân cung cấp).

Ngay cả ly nước vừa để trên bàn cũng nhanh chóng bị "vật thể lạ" bay vào. Anh H. tặc lưỡi, biết uống vào có thể ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng sống ở đây thì biết tránh làm sao.

Anh Nguyễn Việt Cường (35 tuổi), nhà sát kênh Tham Lương - Bến Cát, sống gần một xí nghiệp cao su ở phường Tân Thới Hiệp, quận 12, cho biết cạnh nhà có một công viên vui chơi nhưng thời gian gần đây, anh không dám để con nhỏ ra ngoài, nhà luôn đóng kín cửa vì bụi trong không khí quá nhiều. Có thời điểm bụi bay dày đến mức bầu trời trông như có sương mù.

"Những ai lâu lâu mới đến đây không nhận ra không khí ô nhiễm cỡ nào, mua đất xây nhà rồi mới biết lựa chọn sai lầm. Theo như tôi biết, nhà máy sản xuất phải đặt trong khu công nghiệp, nhưng nhà máy ở đây lại nằm trong khu dân cư rất lâu rồi, gây ảnh hưởng cho người dân rất nhiều" - người đàn ông nói và cho rằng, chính công ty phía sau nhà đã xả khí thải ô nhiễm ra khu vực xung quanh.

Phóng viên trực tiếp chứng kiến chiếc bàn ở quán cà phê vừa lau sạch nhưng 5 phút sau đã đóng một lớp bụi đen (Ảnh: Hoàng Lê).

Theo ghi nhận của phóng viên, dọc bờ kênh Tham Lương - Bến Cát, đoạn qua phường 14, quận Gò Vấp và phường Tân Thới Hiệp, quận 12 có khá nhiều cơ sở sản xuất đang hoạt động.

Trưa 6/1, các ống khói của xí nghiệp cao su, công ty bột mì xả khói lên bầu trời. Đến khi đứng gió, khói bay và sà xuống các khu vực lân cận, bao gồm các ngôi nhà của người dân khu phố 5, phường 14, quận Gò Vấp.

Ô tô đóng bụi vài phút sau khi đậu ở tổ dân phố 33, phường 14, quận Gò Vấp (Ảnh: Hoàng Lê).

Chính quyền địa phương nói gì?

Ông Nguyễn Công Minh, tổ phó tổ dân phố 33, khu phố 5, phường 14 quận Gò Vấp thông tin, tổ có 320 hộ thường trú và 220 hộ tạm trú, với tổng cộng gần 1.500 người. Ngoài ra, trên địa bàn phường 14 cũng có 2 trường là tiểu học Lê Quý Đôn và Trung học cơ sở Huỳnh Văn Nghệ, với khoảng 4.000 học sinh.

Chỉ vào chiếc bàn tại gia, ông Minh chia sẻ, cứ mỗi 5 phút là phải lau bàn một lần, nếu không thì bụi đen bám đầy. Theo ông Minh, thông thường từ 22-23h, hoặc thời điểm rạng sáng, nhà máy cao su sẽ xả bụi. Ban đầu bụi bay lơ lửng, khi đứng gió sẽ sà xuống mặt đất.

Gần nhà dân, nhiều cơ sở sản xuất có ống khói liên tục xả thải (Ảnh: Hoàng Lê).

"Bụi quá nhiều, bay vào mắt, vào người rất ngứa ngáy khó chịu. Thời tiết đang trở lạnh, cứ gặp bụi xả thế này thì sẽ dễ gây bệnh hô hấp. Tình trạng này diễn ra hoài, bà con sống sao nổi. Chúng tôi đã nhiều lần ý kiến lên ủy ban phường. Chú tổ trưởng khu phố trước đây cũng làm đơn phản ánh 1 lần nhưng không giải quyết được, vì công ty cao su nằm trên đất quận 12 " - ông Minh nói.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Nguyễn Thế Dũng, Chủ tịch UBND phường 14, quận Gò Vấp xác nhận, có sự việc người dân địa phương liên tục phản ánh tình trạng khói bụi gây ảnh hưởng cuộc sống, không phải mới đây mà suốt 4 năm nay. Có những cuộc đại biểu Quốc hội tiếp xúc cử tri, người dân đã nêu vấn đề này ra kiến nghị.

Ông cho biết, mỗi khi người dân ý kiến, địa phương đều có văn bản gửi UBND phường Tân Thế Hiệp (quận 12), nơi có các công ty, nhà máy hoạt động bị người dân phản ánh, đề nghị phối hợp với đơn vị chức năng kiểm tra, xử lý nếu có sai phạm.

"Các công ty trên đều không nằm trên địa bàn phường 14, nên không phải thẩm quyền xử lý của chúng tôi. Chúng tôi chỉ biết gửi văn bản đến phường Tân Thới Hiệp khi người dân có ý kiến, và họ phản hồi thế nào thì phường trả lời cho người dân như vậy.

Thực sự, mỗi lần nghe thấy người dân báo mình rất sốt ruột, nhưng đến giờ vẫn chưa xác định được nguồn gây ô nhiễm xuất phát từ đâu" - Chủ tịch UBND phường 14, quận Gò Vấp nói.

Anh Nguyễn Việt Cường chỉ tay vào ống khói nhà máy cao su đang xả thải giữa trưa (Ảnh: Hoàng Lê).

Phóng viên tiếp tục liên hệ với UBND phường Tân Thế Hiệp, quận 12 để tìm hiểu chi tiết vụ việc. Bà Huỳnh Thị Tuyết Trinh, Chủ tịch phường, cho biết sau khi nắm được các phản ánh của người dân, phường đã báo với Phòng Tài nguyên và Môi trường quận 12 để tham mưu cho UBND quận việc kiểm tra các nhà máy sản xuất trên địa bàn.

"Ngày 12/1, Phòng Tài nguyên và Môi trường và phường đã đến kiểm tra, lấy mẫu khí thải ở các nhà máy nêu trên. Khi có kết quả kiểm tra, chúng tôi sẽ báo đến quận Gò Vấp" - bà Trinh nói.

Trước thắc mắc của người dân về việc có nhiều nhà máy sản xuất nằm trong khu dân cư, đại diện phường Tân Thế Hiệp, quận 12 chia sẻ, trước đây một số công ty vải nằm dọc trên kênh Tham Lương - Bến Cát xả thải ra môi trường đã được chuyển đi. Riêng 2 đơn vị sản xuất còn nằm trên địa bàn vẫn có hệ thống xử lý khói xả ra ngoài. Nếu có vấn đề về việc ô nhiễm, thẩm quyền xử lý thuộc về UBND quận 12.