Bổ sung canxi luôn là chủ đề được các bậc phụ huynh quan tâm. Thực tế, đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi, sữa mẹ/sữa công thức cơ bản đã đủ cung cấp canxi; đối với trẻ trên 6 tháng tuổi đã ăn dặm cần kiểm tra xem việc ăn uống đa dạng các loại thực phẩm giàu canxi trong khẩu phần ăn có phù hợp hay không.

Nếu cha mẹ thường chú ý hơn đến việc cho trẻ ăn đủ các sản phẩm từ sữa, các sản phẩm từ đậu nành và rau lá xanh thì nhìn chung không cần phải lo lắng về việc trẻ bị thiếu canxi.

Tuy nhiên, canxi có thể đưa vào dạ dày của trẻ thôi chưa đủ mà quan trọng hơn là canxi có thể được hấp thụ và sử dụng tốt. Trong khẩu phần ăn hàng ngày có 4 thứ dễ âm thầm “đánh cắp” lượng canxi trong cơ thể trẻ, các bậc cha mẹ nên hạn chế cho con ăn: 

1. Thực phẩm có hàm lượng natri cao

Mặc dù cha mẹ có thể đặc biệt chú ý đến lượng muối và natri thấp khi nấu ăn, nhưng họ cũng nên chú ý đến nhiều món ăn nhẹ và thức ăn nhanh có hàm lượng natri cao. Ví dụ, những món ăn vặt như khoai tây chiên, bánh quy, trái cây sấy khô, rong biển khô mà trẻ thường ăn cũng có thể có hàm lượng natri cao. Nếu không cẩn thận, lượng natri của trẻ sẽ vượt quá tiêu chuẩn.

Bên cạnh đó, nhiều bậc cha mẹ đã quen với việc cho con mình ăn bánh mì kẹp ruốc vào bữa sáng. Họ ít biết rằng ruốc thịt, thịt xông khói và các loại thịt chế biến sẵn thường có hàm lượng natri cao. Lượng natri khuyến nghị hàng ngày cho trẻ là: 500mg cho trẻ 1 tuổi; 600mg cho trẻ 2 tuổi; 700mg cho trẻ 3 tuổi; 800mg cho trẻ 4 đến 6 tuổi

Ngoài ra, các loại bánh như bánh bao hấp, mì... mà trẻ em thường ăn có thể ẩn chứa những “sát thủ” có hàm lượng natri cao.

Canxi mà trẻ đưa vào cơ thể phải được hấp thu và chuyển hóa trước khi tác động lên cơ thể, trong quá trình này việc tái hấp thu qua ống thận là rất quan trọng. Nếu trong khẩu phần ăn có quá nhiều natri, quá trình tái hấp thu canxi sẽ giảm theo, lượng canxi không được hấp thu sẽ bị đào thải ra khỏi cơ thể qua nước tiểuvà bị lãng phí.

2. Thực phẩm có hàm lượng phốt pho cao 

Có nhiều thực phẩm giàu phốt pho như nội tạng động vật, thịt, trứng, cá, các loại hạt và đậu. Nếu trẻ ăn một quả trứng, 50 đến 75 g thịt, gia cầm, cá và một lượng nhỏ các loại hạt và đậu mỗi ngày, lượng phốt pho hàng ngày về cơ bản sẽ đạt tiêu chuẩn.

Tuy nhiên, nhiều sản phẩm thịt và đồ nướng đã qua chế biến kỹ, chẳng hạn như thịt xông khói muối, bánh mì có hương vị... có thể sử dụng các chất phụ gia chứa phốt pho trong quá trình chế biến.

Khi mua bánh mì, bánh ngọt, xúc xích, thịt hộp và các thực phẩm khác cho trẻ ăn sáng hoặc ăn vặt, bạn nên chú ý xem trong bảng thành phần có chứa natri tripolyphosphate (phosphate) hay không. Nếu có, hãy cố gắng cho trẻ ăn ít nhất có thể.

Điều này là do sự cân bằng canxi-phốt pho trong cơ thể trẻ rất quan trọng, duy trì tỷ lệ canxi-phốt pho là 1,4:1 sẽ có lợi cho việc hấp thu và sử dụng canxi. Nếu trẻ nạp quá nhiều phốt pho, có thể hình thành quá nhiều muối canxi photphat vô cơ không hòa tan, điều này cũng sẽ ức chế quá trình sản xuất vitamin D và làm giảm sự hấp thu canxi ở ruột.

3. Rau có hàm lượng oxalat cao không được chần

Chúng ta biết rằng nhiều loại rau lá xanh cũng là nguồn cung cấp canxi quan trọng. Các loại rau lá xanh như rau bina, rau cải và cải xoăn rất giàu canxi nhưng chúng cũng chứa nhiều axit oxalic (oxalat).

Nếu cho trẻ ăn các loại rau có hàm lượng oxalat cao mà không được xử lý trước, oxalat trong chúng sẽ tạo thành muối canxi không hòa tan với canxi, ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ canxi.

May mắn thay, oxalat  hòa tan trong nước nên bạn chỉ cần chần rau trước khi nấu chín sẽ giúp giảm bớt lượng chất này. Cách làm như sau: Sau khi nước sôi, cho rau vào, chần một lúc cho đến khi rau chuyển màu thì vớt ra, sau đó ngâm rau vào nước lạnh, cách này không những giúp rau giữ được màu sáng mà còn giảm bớt oxalat trong chúng.

4. Chất béo và đồ ăn nhẹ có nhiều chất béo bão hòa

Sự phát triển khỏe mạnh của trẻ không thể tách rời khỏi lượng chất béo nạp vào cơ thể nhất định. Trước khi bé được 6 tháng tuổi, hàm lượng chất béo trong sữa mẹ có thể đáp ứng được nhu cầu tăng trưởng.

Sau 6 tháng tuổi, khi cho trẻ ăn bổ sung, cần bổ sung chất béo, dầu vào khẩu phần ăn một cách hợp lý để bổ sung các chất dinh dưỡng như năng lượng, axit béo thiết yếu đảm bảo tăng trưởng và phát triển.

Lưu ý lượng chất béo cần cho trẻ cũng nên vừa phải và tránh cho trẻ ăn nhiều thực phẩm chứa quá nhiều axit béo bão hòa trong bữa ăn hàng ngày.

Ví dụ, đối với trẻ 4 tuổi nếu sử dụng mỡ lợn và mỡ gà thì không nên vượt quá 10g mỗi ngày vì đây là chất béo có độ bão hòa cao. Chất béo dư thừa không chỉ làm tăng nguy cơ béo phì ở trẻ mà còn có thể liên kết với canxi trong đường tiêu hóa trước khi xương có thể hấp thụ và sử dụng.

Đặc biệt, axit béo bão hòa có nhiều khả năng kết hợp với canxi tạo thành hợp chất canxi axit béo không hòa tan (xà phòng canxi), thành phần này khó hấp thu ở ruột người nên cản trở quá trình sử dụng canxi của cơ thể.

Ngoài mỡ động vật như mỡ lợn, nhiều loại thực phẩm đóng gói sẵn như khoai tây chiên, bánh quy mà trẻ thường ăn cũng chứa chất béo bão hòa. Nếu trong danh sách thành phần có các thành phần như dầu hạt cọ, dầu dừa, bơ ca cao thì nên ăn càng ít càng tốt.