Người nhà của bệnh nhi kể, khoảng một tuần trước khi trẻ nhập viện, gia đình có mổ ngan, gà có biểu hiện ốm để ăn. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Phú Thọ cho biết, ngày 5/10, bệnh nhi xuất hiện ho, sốt, gia đình tự mua thuốc về uống nhưng không đỡ. Trẻ được đưa đi khám nhiều nơi, sau đó được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương.
Ngày 10/10, trẻ được xét nghiệm xác định cúm A/H5. Ngày 17/10, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương khẳng định bệnh nhi dương tính với virus cúm A/H5. Ngày 22/10, sau gần 2 tuần nhập viện, bệnh nhi đã tỉnh táo, tiếp tục được theo dõi chức năng thận để có các biện pháp điều trị phù hợp.
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Phú Thọ, xung quanh khu vực nhà bệnh nhi sinh sống chưa ghi nhận ca bệnh tương tự. Một chuyên gia dịch tễ cho biết, mẫu xét nghiệm mới chỉ khẳng định bệnh nhi nhiễm cúm A/H5 mà chưa đủ để đánh giá nhiễm kháng nguyên “N” nào.
PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cho biết, cúm A có 15 loại kháng nguyên H (từ H1-H15) và 9 loại kháng nguyên N (N1-N9). Những tổ hợp của 2 loại kháng nguyên này tạo nên các phân loại khác nhau của virus cúm A. Trong đó, virus A/H5N1 là chủng cúm rất nguy hiểm do có độc lực cao.
Hơn 20 năm qua, sự bùng phát của virus H5N1 đã làm hàng chục triệu gia cầm nhiễm bệnh và chết. Các nhà khoa học đánh giá H5N1 là loại virus có khả năng tự biến đổi hoặc tái tổ hợp rất cao. Chúng có thể kết hợp với virus cúm ở người tạo ra một loại virus mới có đầy đủ tính năng của 2 loại virus cũ, dễ dàng tạo ra đại dịch cúm cho người với tỉ lệ biến chứng nặng, nguy cơ tử vong rất lớn.
PGS.TS Trần Đắc Phu cho biết, bệnh cúm A trên người là bệnh lây qua gia cầm. Virus này lây sang người qua đường hô hấp, qua tiếp xúc vật dụng nhiễm mầm bệnh, tiếp xúc và sử dụng gia cầm ốm, chết do nhiễm cúm A/H5N1; ăn thịt gia cầm, sản phẩm gia cầm chưa được nấu chín kĩ.
“Nếu không xảy ra dịch trên gia cầm thì cũng không xảy ra dịch bệnh trên người”, ông Phu nói.
Giám sát, phát hiện sớm ca bệnh
Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương Trần Như Dương nhấn mạnh: “Việc phát hiện kịp thời, khoanh vùng, kiểm soát ngay đã giúp cho ca bệnh cúm A(H5) mới nhất này không có nguy cơ lây lan ra cộng đồng”.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương đề nghị ngành y tế các địa phương: Tăng cường giám sát, phát hiện sớm, điều tra các trường hợp người nghi nhiễm các chủng cúm gia cầm, xử lí sớm, triệt để ổ dịch tại các địa phương; Rà soát các hướng dẫn chuyên môn về giám sát, phòng chống cúm gia cầm trên người; Xây dựng phương án phòng, chống dịch. Tăng cường tuyên truyền biện pháp phòng lây nhiễm cúm gia cầm lây sang người tại khu vực có gia cầm ốm, chết và những vùng có nguy cơ cao…
Theo các chuyên gia dịch tễ, Việt Nam là một trong những nước có sự lưu hành của nhiều chủng virus cúm, bao gồm các chủng cúm gia cầm A/H5, A/H5N1, A/H5N6, A/H5N8. “Các chủng A/H7N9, A/H5N2, A/H5N8 chưa xuất hiện ở Việt Nam nhưng luôn có nguy cơ xâm nhập thông qua hoạt động vận chuyển, buôn bán, tiêu thụ gia cầm và sản phẩm gia cầm nhập lậu”, một chuyên gia cảnh báo.
Bác sĩ Nguyễn Hồng Hà, Phó Chủ tịch Hội Truyền nhiễm Việt Nam, cho biết, hiện đã có thêm nhiều loại thuốc kháng virus để điều trị các bệnh do virus, trong đó có cúm gia cầm.
“Với các ca nhiễm cúm gia cầm, điều quan trọng là phát hiện và điều trị sớm để tránh tổn thương phổi, hạn chế tình trạng suy đa tạng. Vì thế, người nào từng tiếp xúc bệnh nhân mắc bệnh cúm gia cầm, gia cầm bị bệnh hoặc sống ở khu vực đang lưu hành bệnh cúm gia cầm, khi có biểu hiện sốt, ho, đau ngực, khó thở… nên đến cơ sở y tế thăm khám ngay”, bác sĩ Hà khuyến cáo.
Theo Cục Thú y (Bộ NN&PTNT), thời tiết đang trong giai đoạn chuyển mùa và thay đổi bất thường, dự báo trong thời gian tới, nguy cơ cúm gia cầm lây sang người là cao. Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) khuyến cáo người dân không ăn gia cầm, các sản phẩm gia cầm bệnh, chết và không rõ nguồn gốc; bảo đảm ăn chín, uống sôi; rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn; không giết mổ, vận chuyển, mua bán gia cầm và sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc.
Các chuyên gia dịch tễ cảnh báo virus A/H5N1 là chủng cúm rất nguy hiểm do có độc lực cao, có thể gây diễn tiến khó lường theo chiều hướng phức tạp, tỉ lệ biến chứng và tử vong cao ở người (từ 50-60% trường hợp mắc). Do vậy, khi có yếu tố dịch tễ, sốt và triệu chứng viêm long đường hô hấp người bệnh cần đến bệnh viện xét nghiệm khẳng định bị mắc virus cúm nào để có kế hoạch điều trị phù hợp.
