Theo Tiến sỹ, luật sư Đặng Văn Cường, nếu thông tin 2 nghệ sĩ Việt bị tố hiếp dâm cô gái Anh 17 tuổi tại Tây Ban Nha là thật, sẽ là việc đáng buồn, đáng lên án.
Tuy nhiên đây mới chỉ là những thông tin ban đầu, cần phải có thông tin, cụ thể chính xác từ các cơ quan chức năng của nước sở tại. Vụ việc sẽ phụ thuộc vào kết quả điều tra xác minh của cơ quan chức năng theo quy định của pháp luật.
Luật sư cho hay, trường hợp người nước ngoài phạm tội trên lãnh thổ của một quốc gia châu Âu, có thể sẽ giải quyết theo pháp luật của nước sở tại hoặc sẽ trục xuất để xử lý theo pháp luật của quốc gia có công dân vi phạm. Điều này tùy vào điều ước quốc tế và hiệp định tương trợ tư pháp giữa các bên (nếu có).
Việt Nam và Tây Ban Nha có ký hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự. Hiệp định nêu: Thông qua Cơ quan trung ương, các bên có thể chuyển giao việc truy cứu trách nhiệm hình sự cho các cơ quan tư pháp của bên kia khi xét thấy bên đó có điều kiện thuận lợi hơn để tiến hành việc điều tra, truy tố và xét xử tội phạm.
Bên được yêu cầu phải thông báo cho bên yêu cầu thủ tục tố tụng áp dụng đối với vụ án được chuyển giao và nếu thấy phù hợp, gửi cho bên yêu cầu bản sao quyết định được ban hành.
Im lặng hoặc thụ động không phải là đồng thuận
Tiến sĩ Đặng Văn Cường cho biết, theo dự luật mới được thông qua tháng 5/2022 ở Tây Ban Nha, quan hệ tình dục không đồng thuận có thể bị coi là tội hiếp dâm và phải chịu án tù lên đến 15 năm.
Theo Điều 179 của Bộ luật Hình sự Tây Ban Nha, người phạm tội hiếp dâm có thể bị xử phạt từ 6-12 năm tù.
Tuy nhiên hồi tháng 5/2022, Quốc hội Tây Ban Nha thông qua dự luật yêu cầu phải có sự đồng thuận rõ ràng đối với các hành vi tình dục.
Tiến sỹ, luật sư Đặng Văn Cường
Dự luật mới xác định sự đồng ý là sự thể hiện rõ ràng ý chí của một người, rằng sự im lặng hoặc thụ động không phải là sự đồng ý. Vì vậy, quan hệ tình dục không đồng thuận có thể bị coi là hiếp dâm và phải chịu án tù lên đến 15 năm.
Theo luật sư, với vụ việc này cần chờ kết luận chính thức từ phía cơ quan tố tụng trên cơ sở các căn cứ pháp lý và tiến trình thực hiện thủ tục tố tụng tại nước sở tại.
Theo đó, nếu có dấu hiệu tội phạm, các cơ quan chức năng sẽ cần tiến hành các cuộc điều tra, xác minh làm rõ hành vi của các cá nhân có liên quan để có căn cứ xử lý theo quy định pháp luật.
Để xử lý về tội tấn công tình dục, hiếp dâm, cơ quan tố tụng phải chứng minh rằng đã có hành vi giao cấu trái ý muốn, quan hệ tình dục trái ý muốn đối với nạn nhân.
Còn trong trường hợp hành vi quan hệ tình dục là tự nguyện và có trả tiền thì đây chỉ là hành vi mua bán dâm.
Vẫn theo tiến sĩ Đặng Văn Cường, nguyên tắc suy đoán vô tội mà cả Việt Nam và Tây Ban Nha đều áp dụng, một người chỉ được coi là có tội khi có bản án kết tội có hiệu lực pháp luật của tòa án.
Cơ quan tố tụng có trách nhiệm chứng minh tội phạm, nếu không chứng minh được hành vi phạm tội, bị cáo coi như không có tội.
Bởi vậy trường hợp bị cảnh sát Tây Ban Nha điều tra, cơ quan tố tụng phải chứng minh được đã có hành vi tấn công tình dục, quan hệ tình dục trái ý muốn mới có thể buộc tội được hai nghi phạm.
Trường hợp không chứng minh được có hành vi quan hệ tình dục hoặc chứng minh được có hành vi quan hệ tình dục nhưng là tự nguyện thì không thể xử lý về tội hiếp dâm.
Còn đối với hành vi quan hệ tình dục tự nguyện nhưng có trả tiền với người dưới 18 tuổi, sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật Việt Nam về hành vi mua dâm người dưới 18 tuổi.
